Özet:

Bu makalede, Türkçenin çekim eklerinden “epistemik” kipsel değeri olan fiil yüklemlerinin içerdikleri zaman/kip ekleri incelenecektir. Burada üzerinde durulacak epistemik yüklemler, Fransızcada “conditionnel” adı verilen ve “olasılık” bildiren yüklemlerin kipsel değer ve işlevleri bakımından Türkçe eşdeğerleridir. Bu bağlamda, sözceleme anında konuşan öznenin niyetini bir varsayım kapsamında ifade ettiği sözceler ele alınacaktır. İki önermeli bileşik sözcelerde, epistemik yüklemlerin sözceleme ve olasılık değerleri, üretildikleri bağlamda yer alan zaman/kip eklerinin kullanımı açısından irdelenecektir. Türkçede epistemik yüklemlerin büyük bir bölümünde, birbiriyle uyumlu olmayan ama varsayımsal bir niyet ve ileti bildiren “-EcEk” (gelecek zaman kipi) veya “-Ir” (geniş zaman kipi) eklerinden birinin kullanıldığı görülecektir. Bunun için, dağılımsal dilbilim yaklaşımı ile epistemik yüklemlerin bulunduğu sözceler biçimlerine gore sınıflandırılarak “varsayım/olasılık” ve “koşul” gibi kipsel değerler, biçim-anlam ilişkisi açısından değerlendirilecektir. Çalışmanın temel amacı, epistemik yüklemlerin kip/zaman değerlerini belirlemekle birlikte, sözceleri yorumlarken biçim ve sözdizim açısından bu yüklemin Türkçede yapısal bir modelini araştırmaktır. Araştırma bütüncemiz, Türk Edebiyatının klasik eserleri arasında yer alan Yaşar Kemal’in bir romanı (Kuşlar da gitti, 1978) ile onun Münevver Andac tarafından yapılan Fransızca çevirisidir (Alors, les oiseaux sont partis…1983).

Anahtar Kelimeler: