Özet:

Öğretmen yetiştirme programında yer alan öğretmenlik uygulaması dersi ile Türkçe öğretmeni adayları sınıf uygulamalarına katılmakta ve hizmet öncesi eğitiminde kuramsal olarak verilen bilgileri sınıf ortamında uygulayabilmektedir. Hizmet öncesi eğitim programında yer alan öğretmenlik uygulaması dersinin teori ile uygulama arasında köprü olması göz önüne alındığında bu dersin akademik başarısının hem mesleki hem de alan bilgi ve becerilerinin başarınısını yansıtması açısından değerli görülmüş ve bu çalışmada, eleştirel okuma-yazma eğitiminin Türkçe Öğretmenliği dördüncü sınıf “Öğretmenlik Uygulaması” dersinde öğretmen adaylarının eleştirel okuma-yazma becerisine yönelik hazırlanan Türkçe dersini planlama ve uygulama sürecine etkisi olup olmadığı sınanmaya çalışılmıştır. Araştırma, 2009-2010 ve 2010-2011 Öğretim yıllarında, Adana İli sınırları içinde yer alan Çukurova Üniversitesinde Türkçe Eğitimi Bölümünde dördüncü sınıfta okuyan 41 öğretmen adayı üzerinde yapılmıştır. Araştırma bir deney ve bir kontrol grubunda yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak “Eleştirel Okuma- Yazma Becerisi Temele Alınan Ders Planı Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen üçlü likert tipinde hazırlanan bu form “Kazanımlar”, “Öğretim Yöntem ve Teknikleri”, “Konu”, “Süre”, “Materyal”, “Dikkat Çekme ve Güdüleme”, “Dersin İşlenişi” ve “Değerlendirme” olmak üzere sekiz bölümden oluşmaktadır. Ayrıca deney grubunda yer alan öğretmen adaylarından gönüllü olan yedisinin hazırladıkları ders planının uygulaması sınıf içinde gözlemlenmiş ve video ile kaydedilmiştir. Araştırmada nicel veriler üzerinde kovaryans analizi yapılmış, analizlerde anlamlılık düzeyi p<.05 olarak alınmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analiz kullanılmıştır. Araştırmada, değerlendirme formundan elde edilen öntest puanları kontrol altına alındığında sontest puan ortalamaları açısından deney grubu ile kontrol grubu arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark bulunmuştur. Araştırmanın nitel bulguları da nicel bulgusunu desteklemektedir. Öğretmen adaylarının ders planlarında hazırlayıp uyguladıkları etkinliklerin özellikleri göz önüne alındığında eleştirel okuma-yazmanın nitelikleriyle tutarlı olduğu ve eleştirel okuma-yazmayı geliştirici niteliğinde olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: