‘Türk Lehçeleri Divanı’ anlamına gelen ‘Divanü Lûgati’t-Türk’, içerdiği Türk lehçeleri söz varlığı ile ilk Türk lehçeleri sözlüğü özelliği taşımaktadır. Dillerin söz varlığı barındırdığı kelimelerle ölçülür. Türk dilinin genel söz varlığının tespitinde tarihî sözlükler büyük öneme sahiptir. Divanü Lûgati’t-Türk, Türk dilinin en önemli yadigârlarındandır. Türk dilinin tarihsel gelişimi ve söz varlığı açısından da zengin bir kaynak durumundadır.Bir yerde, ısı, nem, yağmur, rüzgar, ışık gibi meteorolojik faktörlerin ortak etkisi yaşam koşullarının oluşmasında önemli bir role sahiptir. Bu bakımdan, Türk topluluklarının yüzyıllar içerisinde biriktirdiği meteoroloji bilgisi söz varlıklarında belirgin şekilde hissedilmektedir. Bizim bu makalemiz, Türk dilinin bilinen en eski ve köklü sözlüğü olarak kabul edilen Kâşgarlı Mahmud’un Divanü Lûgati’t-Türk adlı eserindeki sözcüklerin, meteoroloji kavramlarını karşılamadaki yeterliliğini göstermeyi amaçlamaktadır.Divanü Lûgati’t-Türk’te meteoroloji bilimiyle ilgili tespitler ve kullanılan kavramlar, doğu medeniyetinin bu alanda yakalamış olduğu düzeyi ve Türkçenin daha o dönemlerde ne kadar gelişmiş bir dil olduğunu göstermesi açısından çok önemlidir. Kâşgarlı Mahmud, Divanü Lûgati’t-Türk adlı eserinde meteoroloji hakkında önemli bilgiler verir. Dolayısıyla, bu makalede, Divanü Lûgati’t-Türk’e göre 11. asır Türk dilinde meteorolojinin belirtileri ele alınacaktır. Bilindiği üzere, çağdaş Türk dillerinde bazı sözcükler Eski veya Orta Türkçe ile koşutluk gösterir. Bu nedenle, Divanü Lûgati’t-Türk’ün söz varlığında meteorolojiye ait sözcüklerin çözümlenmesi için tarihî ve çağdaş Türk lehçelerine de başvurulmuştur.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|