Özet:

Denetim odağı kişinin olayları yönlendirme ve bireylerin kendi davranışları hakkındaki yargılarıdır biçiminde açıklanabilir. 1960 yılında Julian Robert tarafından geliştirilen denetim odağı kavramı psikolojide kişiliğin önemli bir yönü olarak düşünülmektedir. Denetim odağı hayatta karşılaşılan olayların asıl nedenlerinin ne olduğuna dair kişisel algıya ait düşüncelerdir. Bu çalışmanın amacı görsel sanatlar öğretmen adaylarının denetim odağı düzeylerini bazı değişkenlere göre karşılaştırmaktır. Araştırmanın örneklemini Atatürk Üniversitesi, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Resim-iş Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören öğrenciler oluşturmaktadır. Görsel sanatlar öğretmen adaylarının denetim odağını belirlemek amacıyla Rotter İç-Dış Denetim Odağı Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma betimsel bir çalışma olup, 2007-2008 öğretim yılı güz döneminde, Resim-iş Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören 1. sınıftan 18, 2. sınıftan 28, 3. sınıftan 13 ve 4. sınıftan 16 olmak üzere toplam 75 öğrenci katılmıştır. Öğrencilerin 32’si erkek ve 43’ü bayandır. Araştırmada elde edilen verilerin değerlendirilmesinde ve hesaplanmasında SPSS 13.0 istatistik paket program kullanılmıştır. Değişkenler arasında anlamlı ilişkinin olup olmadığı çapraz tablolardan elde edilen Ki-kare sonuçlarına göre değerlendirilmiştir. Anlamlılık düzeyi p < 0,05 olarak kabul edilmiştir. Sonuç olarak, görsel sanatlar öğretmeni adaylarının denetim odağı puanları arasında sınıflar arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Bulgulardan, Resim-iş Eğitimi Anabilim Dalı öğrencilerinin yüksek düzeyde içsel denetim odağına sahip oldukları saptanmıştır. Cinsiyetleri açısından denetim odağını öngörmede anlamlı bir farklılaşma görülmüş, kızların erkeklere oranla daha içsel denetim odaklı oldukları belirlenmiştir. Ayrıca denetim odağı ile akademik başarı değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Bu verilere dayanarak iç denetim odağına sahip öğretmen adaylarında akademik başarının yüksek olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: