Abstract:

Türk Dilinde birbirinden farklı kaynaklara dayanan ve farklı işlevleri taşıyan birkaç tane -/+çI eki vardır. Çalışmada, bu farklı kaynak ve işlevlere dayanan ‘-/+çI’ eklerine kısaca değinildikten sonra, ‘geçmiş zaman işlevli ‘- /+çI’ eki üzerinde durulmuştur. Sibirya Türk lehçelerinden Tuva ve Hakas’ta ve Sibirya kökenli Kırgız Türkçesinde kullanılmaya devam eden bu ekin Türk dilinin bilinen en eski geçmiş zaman eki olan ‘-TI’ ile bağlantısı, İdil- Bulgar mezar kitabeleri başta olmak üzere, ‘-TI/-çI’ paralel kullanımı olarak ortaya konulmuştur. Bütün bu tespitler ışığında yeniden ele alındığında ise, bu ekin Kırgız Türkçesi gramerlerinde ‘-TI/-çI’ paralelliği alt başlığında değerlendirilmesi önerilmektedir.

Keywords: