Görüntüleme
20
İndirme
3
Uygur Kağanı Eletmiş Bilge Kağan (Moyun Çor) adına MS. 759-760 yılında dikilen Şine Us yazıtı, Karabalgasun yazıtından en az altmış üç yıl daha eskidir. Moğolistan’ın Bulgan aymagı, Sayhan sumu, Mogoyn Şine Us bölgesinde 1909’da G. J. Ramstedt tarafından bulunmuş Runik alfabeli tek dilli (Türkçe) bir yazıttır. Karabalgasun yazıtı ise Uygurca, Sogdca ve Çinceden oluşan üç dilli bir yazıt olup Uygur Kağanlığı’nın başkenti Ordu Balık (Karabalgasun, Khar Balgas) kenti harabelerinde bulundu. Karabalgasun yazıtı, Bozkır Uygur Kağanlığı ve Manihaizm tarihi çalışmaları açısından en önemli kaynaklardan biridir. Bu iki yazıtın dikilişi arasında çok uzun bir zaman dilimi olmamasına rağmen, Karabalgasun yazıtı, Uygur kağanlığı yöneticilerinin Manihaizmi kabul etmesinden kaynaklanan farklı bir kültürel içeriğe sahiptir. Bu makalede, Şine Us yazıtı daha önce dikilen kağanlık yazıtlarıyla karşılaştırılarak, bunlar arasındaki farklılıklar ele alındı. Karabalgasun yazıtı ise, Manihaizmin kabulünden sonra ortaya çıkan kültürel değişiklikler bağlamında değerlendirildi.
The Shine Us inscription is at least sixty three years older than the Karabalgasun inscription, being probably erected in 759-760 AD in honor of Eletmish Bilge Kaghan (Moyun Chor). It is a monolingual inscription in Turkic found in Mogoin Shine Us district of Saikhan sum in Bulgan aimag, Mongolia in 1909 by G. J. Ramstedt. The Karabalgasun inscription is a trilingual, in Uighur-Turkic, Sogdian, and Chinese. It is found in Ordu Balık (Karabalgasun, Khar Balgas), capital of the Uighur Kaghanate. It is one of the most important sources for the history of the Uighur Steppe Empire and the study of Manicheism. Despite the fact that there is not a long time gap between the dates of these two inscriptions, the texts of the Karabalgasun inscription reflects a different cultural content due to the adoptation of Manichaeism by the Uighur court. The present article compares the Shine Us inscription with the former kaghanate inscriptions in terms of their content and vocabulary. The Karabalgasun inscription is studied in the context of cultural shift that emerged after the adoptation of Manichaeism.
Alan : Eğitim Bilimleri; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
