Kullanım Kılavuzu
Neden sadece 3 sonuç görüntüleyebiliyorum?
Sadece üye olan kurumların ağından bağlandığınız da tüm sonuçları görüntüleyebilirsiniz. Üye olmayan kurumlar için kurum yetkililerinin başvurması durumunda 1 aylık ücretsiz deneme sürümü açmaktayız.
Benim olmayan çok sonuç geliyor?
Birçok kaynakça da atıflar "Soyad, İ" olarak gösterildiği için özellikle Soyad ve isminin baş harfi aynı olan akademisyenlerin atıfları zaman zaman karışabilmektedir. Bu sorun tüm dünyadaki atıf dizinlerinin sıkça karşılaştığı bir sorundur.
Sadece ilgili makaleme yapılan atıfları nasıl görebilirim?
Makalenizin ismini arattıktan sonra detaylar kısmına bastığınız anda seçtiğiniz makaleye yapılan atıfları görebilirsiniz.
 Görüntüleme 18
Molla Hüsrev’e Nispet Edilen Eserlere Dair Bir Tespit ve Tasnif Denemesi
2023
Dergi:  
Rize İlahiyat Dergisi
Yazar:  
Özet:

Fatih Sultan Mehmed döneminin ve genel olarak Osmanlı tarihinin meşhur uleması arasında yer alan, ilmiye sınıfının en üst makamı İstanbul Müftülüğü mansıbına kadar ulaşıp vefatına kadar bu makamda kalan Molla Hüsrev (ö. 885/1480) daha çok fıkıh ve usûl-i fıkıh sahasında yaptığı çalışmalarıyla tanınır. Nitekim fıkha dair yazdığı Dürerü’l-hükkâm fî şerhi Gureri’l-ahkâm isimli eseri ile usûl-i fıkha dair yazdığı Mirʾâtü’l-usûl fî şerhi Mirkāti’l-vüsûl isimli eseri Osmanlı medreselerinde uzun süre ders kitabı olarak okutulmuş ve bu iki eser üzerine şerh, hâşiye, tercüme türünden birçok çalışma yapılmıştır. Molla Hüsrev’in meşhur eserleri dışında klasik kaynaklarda, yazma eser kataloglarında ve akademik çalışmalarda kendisine nispet edilen daha birçok metin, şerh, hâşiye, ihtisar, tercüme ve risale türü eserleri bulunmaktadır. Kendisine nispet edilen bu eserlerden bir kısmının ona aidiyeti kesin olmakla birlikte diğer bir kısmının aidiyeti ise tartışmaya açıktır. Literatürde sıklıkla rastlanan meşhur ulemaya çeşitli sebeplerle bilerek veya bilmeyerek yanlış eser nispet etme problemi Molla Hüsrev’in eserleri için de söz konusudur. Bu problem kaynaklarda, akademik çalışmalarda ve özellikle yazma eser kataloglarında adı geçen eserlerinin bu gözle yeniden incelenmesini gerektirmektedir. Molla Hüsrev’e nispet edilen eserlerin kendisine aidiyetini merkeze alarak yaptığımız bu çalışmada kendisine nispet edildiğini tespit edebildiğimiz kırk kadar eser bu açıdan incelemeye alınmıştır. İnceleme neticesinde müellif ile eser arasındaki nispeti doğrulamak amacıyla geliştirilmiş yöntemlerle Molla Hüsrev’e aidiyetinin kesin olduğu teyit edilen tefsir, fıkıh, usûl-i fıkıh, mantık ve belagat konularına dair yazılmış on dört eser konuları, telif sebebi, telif tarihleri ve baskı durumları dikkate alınarak kısaca tanıtılmış ve kronolojik olarak sıralandıkları bir tabloda gösterilmiştir. Kendisine nispet edilen tefsir, fıkıh, belagat ve astronomiyle alakalı on bir eserin ise nüshasının bulunamaması, eser içinde Molla Hüsrev’in adının veya diğer eserlerine atfın geçtiğinin tespit edilememesi gibi sebeplerle kendisine aidiyetinin yeniden sorgulanması gerektiği kanaati hasıl olmuştur. Tefsir, kıraat, kelam, fıkıh, vaz gibi konularda risale, şerh, hâşiye ve metin türünden Molla Hüsrev'e nispet edilen on dört eserin ise eser veya müellif isminin kütüphane kayıtlarına yanlış girilmesi, nüsha üzerinde veya akademik çalışmalarda eserin yanlışlıkla kendisine nispet edilmesi gibi çeşitli sebeplerden Molla Hüsrev’e aidiyetinin doğru olmadığı sonucuna varılmıştır. Makale Molla Hüsrev'e nispet edilen eserler hakkında yapılmış en kapsayıcı müstakil çalışma olmakla beraber özellikle yazma eser kataloglarının her geçen gün daha eksiksiz ve doğru hale gelmesiyle Molla Hüsrev’e nispet edilen eserlerin isimleri ve sayılarında değişiklik olması kuvvetle muhtemeldir.

Anahtar Kelimeler:

An Attempt To Identify and Classify The Works Attributed To Mullā Khusraw
2023
Yazar:  
Özet:

Mullā Khusraw (d. 885/1480), one of the most famous scholars of Mehmed the Conqueror's reign and Ottoman history in general, who reached the highest position of the scholarly class, the mufti of Istanbul, and remained in this position until his death, is mostly known for his works in the fields of fiqh and usūl al-fiqh. As a matter of fact, his work on fiqh, Durer al-hukkām fī sharh Gurer al-ahkām, and his work on usūl al-fiqh, Mirʾāt al-usūl fī sharh Mirkāti al-wusūl, were taught as textbooks in Ottoman madrasas for a long time, and many commentaries, hāshiya’s, and translations were made on these two works. In addition to his famous works, Mullā Khusraw has many more texts, commentaries, hāshiya’s, ikhtisār’s, translations, and treatises attributed to him in classical sources, manuscript catalogs, and academic studies. While some of these works attributed to him are certain, others are open to debate. The problem of attributing false works to famous ulamā for various reasons, intentionally or unintentionally, which is frequently encountered in the literature, is also the case for the works of Mullā Khusraw. This problem requires a re-examination of works attributed to him as mentioned in sources, academic studies and especially in manuscript catalogs. In this study we have identified and re-examined about forty such works. Fourteen works on tafsīr, fiqh, usūl al-fiqh, logic and rhetoric, whose attribution to Mullā Khusraw is confirmed by the methods developed to verify the relation between the author and the work, are briefly introduced by considering their subjects, reasons for composition, dates of composition and printing status, and they are demonstrated in a table where they are listed chronologically. Another eleven works attributed to him on tafsīr, fiqh, rhetoric and astronomy should be re-examined for reasons such as the lack of any extant manuscript, the absence of Mullā Khusraw's name in the work or any reference to his other works. Fourteen works attributed to Mullā Khusraw in the form of treatises, commentaries, glosses and texts on subjects such as tafsīr, qiraat, kalām, fiqh, wadʽ, etc. were found to be incorrect due to various reasons such as the incorrect entry of the name of the work or the author in library records, the incorrect attribution of the work to him on the manuscript or in academic studies. Although the article is the most comprehensive independent study on the works attributed to Mullā Khusraw, it is highly probable that the names and numbers of the works attributed to Mullā Khusraw will change, especially as manuscript catalogs become more complete and more accurate with each passing day.

Anahtar Kelimeler:

Atıf Yapanlar
Bilgi: Bu yayına herhangi bir atıf yapılmamıştır.
Rize İlahiyat Dergisi

Dergi Türü :   Ulusal

Metrikler
Makale : 310
Atıf : 440
© 2015-2024 Sobiad Atıf Dizini