Abstract:

Sosyal hizmet bireyi çevresiyle etkileşimi içinde değerlendirir. Birey sosyal çevresinden etkilendiği gibi fiziksel çevresinden de etkilenir. Bundan dolayı sosyal hizmet insanın fiziksel çevreden kaynaklanan sorunları ile de ilgilenmektedir. İklimsel ve ekolojik faktörler insan davranışı ve uyumunda önemli bir belirleyicidir ve insan iklimi, iklim de insanı büyük ölçüde etkilemektedir. İnsan davranışı üzerindeki çeşitli çevresel faktörlerin etkilerini bütüncül bir yaklaşımla ele alan sosyal hizmeti ifade etmek üzere “çevreci sosyal hizmet (green social work)”  terimi kullanılmaktadır. Bu çevresel faktörler arasında küresel ısınmadan kaynaklı iklim değişimi, deniz seviyesinin yükselmesi, su baskınları, kuraklık, çölleşme, ormansızlaşma vb. yer almaktadır. Çevresel bozulmalardan ve iklim değişikliğinden dolayı insanlar yaşanabilir güvenli çevreden mahrum olmakta ve bunun sonucunda yaşanabilir güvenli ülkelere doğru yer değiştirmeye zorlanmaktadırlar. Zorunlu olarak başka ülkelere göç eden bu insanlar çevresel mülteci veya iklim mültecisi olarak adlandırılmaktadır. 1951 Cenevre Sözleşmesine göre, ırkı, dini, tabiiyeti, belli bir toplumsal gruba mensubiyeti veya siyasi düşünceleri yüzünden vatandaşı olduğu ülkenin dışında bulunan kişiler mülteci olarak tanımlanırken, iklim mültecileri bu tanımın dışında kalmaktadırlar. Sosyal hizmet çevre ve çevre mültecileri sorununun çözümü açısından koruyucu- önleyici ve bütüncül bir yaklaşımla yerel, ulusal ve uluslar arası düzeyde çevresel faktörlerin insan üzerindeki negatif etkisini azaltmaya ve çevre mültecilerinin haklarını korumaya yönelik makro boyutta farkındalık geliştirici ve insanları harekete geçirici, savunucu çalışmalar yapmalıdır. Aynı zamanda çevresel faktörlerden etkilenen insanlara ve çevre mültecilerine mikro-mezzo boyutta psiko-sosyal destek hizmetlerini de yürütmelidir.  

Keywords: