Özet:

Ülkemizde, 2005 yılından itibaren ilköğretim ve ortaöğretim programları kademeli bir şekilde yenilenmiştir. Yenilenen öğretim programları ile Türk eğitim sisteminde “yapılandırmacı” model benimsenmiştir. 2007 yılında hazırlanan ortaöğretim Tarih dersi programı da bunlardan biridir. İlköğretim düzeyinde hazırlanan programların büyük çoğunluğunda değerler eğitimine yer verildiği görülmektedir. Bu derslerden en önemlileri Sosyal Bilgiler, Türkçe, Hayat Bilgisi ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi’dir. İlköğretim düzeyindeki programlarda çok önem verilen değerler eğitimine, ortaöğretim düzeyindeki öğretim programı ve ders kitaplarında ne oranda yer verildiğini tespit etmek önem arz etmektedir. Zira Tarih dersi, ilköğretim düzeyinde değer eğitimini çok önemli gören Sosyal Bilgiler dersinin devamı niteliğindedir. Bu nedenle araştırmada, yeni anlayışa uygun olarak hazırlanan 2007 tarihli ortaöğretim Tarih dersi öğretim programında ve bu program uyarınca hazırlanan ders kitaplarında değerler eğitimine ne oranda yer verildiğini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu nedenle araştırmada, nitel araştırma yöntemleri içinde yer alan doküman analizi (belgesel tarama) tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonunda, 2007 tarihli Tarih dersi öğretim programının genel amaçlar ve açıklamalar kısmında birçok değere (kültürel mirasa duyarlılık, milli bilinç, hoşgörü, vatanseverlik, çalışkanlık vb.) yer verildiği ve bu değerlerin 2005 tarihli ilköğretim Sosyal Bilgiler dersi öğretim programıyla paralellik gösterdiği tespit edilmiştir. Tarih programının girişinde (özellikle genel amaçlarda) vurgu yapılan değerlerin, 9, 10 ve 11. sınıf düzeyinde hem ünitelendirilmiş yıllık planlara, hem de ders kitaplarına sağlıklı şekilde yansıtılmadığı görülmüştür. Program ve ders kitaplarında en çok vurgu yapılan değerler duyarlılık (Türk büyüklerine, tarihsel ve kültürel mirasa karşı) ve milli bilinçtir. Bunlar geçmiş Tarih dersi öğretim programlarında yer verilen değerler ile benzerlik göstermekte olup, geçmişten beri Tarih dersine yüklenen vatandaşlık ve kimlik aktarımı misyonuna hizmet etmektedir.

Anahtar Kelimeler: