Abstract:

Çalışanın iş kapasitesini etkileyen en önemli konulardan bir tanesi de çalışanın yeterli ve dengeli beslenmesidir. İş yerindeki beslenme hizmetleri ise “toplu beslenme sistemleri” adı altında incelenmektedir. Bu sistemde, çalışanın, yaşına, cinsiyetine ve çalıştığı iş faaliyetinin zorluk derecesine göre ihtiyaç duyacağı enerji ve besin öğelerini içerecek tüm yiyeceklerin, temininden tüketimine kadar olan süreç ele alınmaktadır. Sürecin ana merkezini ise menü planlaması oluşturmaktadır. Menü planlaması, çalışanın ihtiyaç duyacağı besin ve enerji öğeleri göz önünde tutularak hangi yiyecek ve içeceklerin verilmesine ilişkin yemek listelerinin hazırlanmasına yönelik karmaşık bir süreçtir. Sürecin planlanmasında matematiksel modellerden yararlanmak hem bu süreci kısaltacak hem de maliyeti azaltacaktır. Menü planlamasında tüm planlamayı etkileyen unsurların eş-zamanlı ele alınması gerektiğinden bir ok amaçlılık söz konusudur. Matematiksel modeller arasında hedef programlama çok amaçlı bir yapıda bu amaçların eş-zamanlı ve amaçların öncelik sırasına göre ele alınıp çözülmesine olanak sağlayan bir yöntemidir.Bu çalışmada orta aktivite gerektiren iş faaliyetinde çalışan 19 - 30 yaş aralığındaki çalışanlar için 15 günlük i menü listeleri tam sayılı hedef programlama yöntemi kullanılarak oluşturulmuştur. Bunun için 179 çeşit yemekten yararlanılmıştır. Menü kurallarına ilişkin 34 tane yapısal kısıtlayıcı, 10 tane de hedef kısıtlayıcısı oluşturulmuştur. Bunlardan ilk hedef kısıtlayıcısı menünün maliyetini gösterirken diğerleri çalışanın bir öğünde alması gereken enerji ve besin öğelerini göstermektedir.

Keywords: