Abstract:

ÖZ Bu calışmada Davud-i Karsi (1169/1756)’nin Kelami goruşeri ve eserlerindeki Kelami kaynaklarıincelenmişir. Davud-i Karsi, Kars’ta doğuşve İtanbul’da onemli ilmi makamlara yukselmişbir İlam alimidir. İlami ilimlerin hemen her alanıda eser vermişve İlam’ı doğu anlaşımasıicin elinden gelen butun cabalarıgostermişir. Davud-i Karsi, Kelam Tarihcilerince ‘Şrh ve Haşyeler Donemi’ olarak adlandııan bu donemin genel karakterine uyarak OsmanlıKelam alimlerinden Hıı Bey’in Kaside-i Nuniyye adlıeserini şrh etmişve Kelami goruşerini bu şrhte gostermişir. O, bu eserini mensubu olduğ Maturidi ekolunun genel ilkeleri cercevesinde yorumlamışı. Bunu yaparken de Eş’ari Kelam ekolune mensup alimlerin eserlerinden de fazlasıla istifade etmişir. Kelam ilmiyle ilgili olarak; Şrhu’l-Kasideti’n-Nuniyyeti’t-Tevhidiyye, Şrhu Amentu billah, Şrhu Kasideti Bedi’l-Emali ve Risaletu beyanımeseletil İtiyarati’l Cuz’iyye ve’l İrakati’l Kalbiyye adlıeserleri telif etmişir. Bu calışada Davud el-Karsi’nin Kelam ilmine ilişin eseri olan “Şrh-i Kaside-i Nuniyye” adlıeserindeki goruşeri değrlendirilmişir. Onun Kelami goruşeri ortaya konulmaya calışııken zaman zaman diğr ekollerin anlayışarıla da karşıaşıımaya gidilmişve Davud-i Karsi’nin orijinal goruşeri gosterilmeye calışımışı. Onun Kelam ilminin temel meselelerindeki goruşeri Ehl-i Sunnet’in goruşnun bir tekrarıı. Bununla birlikte o, Maturidiler’in goruşnu oncelemişir. Bu calışada ayrıa Davud-i Karsi’nin Şrhu’l-Kasideti’n-Nuniyye’si esas alıarak kullanmışolduğ Kelami kaynaklar değrlendirilmişir. O temelde Kur’an ayetlerinden hareketle eserini oluşurmuşur. Bunun yanıda yaşdığıdonemde Osmanlımedreselerinde yaygı olarak okutulan Kelami eserler Davud-i Karsi’nin de temel kaynaklarını oluşturmaktadır. İtikadi goruşlerini mensubu olduğu Maturidi ekolunun genel ilkeleri cercevesinde yorumlarken Eş’ari ve Maturidi kaynaklarııayıı yapmaksıı kullanmışı. Davud-i Karsi, yer yer kendi yorumlarııkatsa da genel olarak goruşeri Eş’ariliğn ve Maturidiliğn goruşerinin tekrarıdan ibarettir. Turk alimi Birgivi’nin eserlerinden de faydalanmışı. Davud- i Karsi doneminin yaygı Kelam kaynaklarııkullanarak onemli bir Kelam eserini Kelamcıara kazandımışı. Anahtar Kelimeler: Davud-i Karsi, Kelam, hur irade, teşbih, Allah’ı sıfatları Ru’yetullah, Şerhu’l-Kasideti’n-Nuniyye.   ABSTRACT Dâvud al-Karsî (1169/1756): His Theological Aspects and his Theological Sources In this study it has been investigated Davud al-Karsi’s theological aspects and his theological sources. Davud al-Karsi was born in Kars and he was raised in Istanbul, a major Islamic scholars scientific authorities. He has works in almost every area of Islamic sciences and he showed all his efforts in his power to correct understanding of Islam. Davud al-Karsi’s works are the salient features of his era which scholars of 18th Century. This era was called by historians of theology “Commentaries and Marginalia”. Hıı Bey’s work ‘Kaside-i Nuniyye’. Davud al-Karsi who called his work “Şrh-i Kaside-i Nuniyye” is a member of the school of Maturidite interpreted their views within the framework of general principles. His theological aspect stands up near Maturidiyya. He wrote, Şrhu’l-Kasideti’n- Nuniyyeti’t-Tevhidiyye, Şrhu Amentu billah, Şrhu Kasideti Bedi’l-Emali ve Risaletu beyanımeseletil İtiyarati’l Cuz’iyye ve’l İrakati’l Kalbiyye. Davud al-Karsi used as the source the basic works of Kalam in the Ottoman madrasas taught. Several studies were conducted on the works and ideas, this scholar in the Sharh al-Kasideti’n Nuniyye theologıal sources that were used. Established based on the work of the verses of the Koran. It is understood that the main sources of Dawud al-Karsi’s theological sources are widely sources in the madrasas of Ottoman monuments. He benefited the Telbisu İlis especially when addressing issues of mysticism. Dawud al-Karsi using common resources has given researchers an important work of Islamic Theology. Keywords: Davud el-Karsi, free-will, tashbih, adjectives of God (Allah’ın Sıfatları), Ru’yetullah, Kaside-i Nuniyye, Islamic Theology, Sharh al-Kasideti’n Nuniyye.  

Keywords: