Abstract:

Aynı seçim ya da sıralama problemlerinde birden fazla ÇKKV yöntemi kullanılabilmekte, kullanılan yöntemlerin sonuçları farklılıklar gösterebilmektedir. Çünkü yöntemlerin kullanım amaçları farklıdır. Yöntemlerden bazıları alternatifleri belirli referans noktasına uzaklığa göre, bazıları ise alternatifleri kriterlerin üstünlüklerine göre sıralamaktadır. Böyle bir durumda hangi ÇKKV yönteminin uygulanmasının doğru olacağı çözüm bekleyen bir sorundur. Bu soruna çözüm önermek amacıyla çalışmada TOPSIS, GİA, VIKOR, COPRAS, MOORA, MOORA Referans Nokta ve ARAS yöntemleriyle OECD üyesi 23 ülke ilk olarak sıralanmıştır. Daha sonra 23 ülke arasından 12 ülke rastgele seçilmiş, seçilen 12 ülke bu yöntemlerle tekrar sıralandığında ülkelerin üstünlüğünü koruyup koruyamadığı incelenmiştir. Uygulama sonucunda ARAS, MOORA, COPRAS yöntemlerinden elde edilen sonuçlara göre rastgele seçilen 12 alternatifin ilk üstünlüğünü koruduğu görülmüştür. Dolayısıyla bu üç yöntemin alternatifleri kriter üstünlüğüne göre sıralama yaptığı sonucuna ulaşılmıştır. TOPSIS, GİA, VIKOR, MOORA Referans Nokta yöntemlerinde ilk sıralamaya göre ikinci sıralamada üstünlüğün kısmen bozulduğu görülmüştür. Bunun nedenlerinden birinin bu yöntemlerin çözüm adımında yer alan fark işlemi olduğu tespit edilmiştir. Dolayısıyla bu yöntemlerin alternatifleri üstünlüklerine göre sıralamada değil, referans olarak alınan bir noktaya uzaklıklarına göre sıralamada kullanılmasının daha tutarlı olacağı belirlenmiştir

Keywords: