Views
15
Downloands
5
Adaletin sağlanması insanların şikâyetlerini doğrudan veya dolaylı olarak bir kuruma sunabilmesiyle mümkün olmuştur. Bu amaçla Osmanlı taşrasında adaletin ilk basamağını oluşturan kadı mahkemeleri kurulmuş ve bu mahkemeler yargı fonksiyonunu yerine getirmişlerdir. Din ve millet ayrımı yapılmaksızın Osmanlı’da haksızlığa uğrayan herkes, bu kurumlar aracılığıyla haklarını elde etmişlerdir. Yerelde haklarını elde edemeyenler ise adaletin son başvuru mercii olan Divân-ı Hümâyun’a müracaat etmişlerdir. Divân-ı Hümâyun doğrudan padişaha bağlı bir kurum olarak çalışmış ve gelen şikâyetler padişah adına görüşülüp karara bağlanmıştır. Divân-ı Hümâyun’da görüşülen şikâyet konuları ilk zamanlarda Mühimme Defterlerine kaydedilirken 1649’dan itibaren Şikâyet Defterlerine, şikâyetlerin artmasıyla birlikte 1742 yılından itibaren Eyalet Ahkâm Defterlerine kaydedilmiştir. Çalışmanın konusu Bosna ve Bosna’ya bağlı çeşitli yerleşim birimlerinden Divân-ı Hümâyun’a akseden şikâyetlerin kaydedildiği Bosna Ahkâm Defterleridir. Söz konusu defterlere 1742-1825 tarihleri arasında kaydedilmiş hükümlerin ışığında, Bosna ve çevresinde timar sisteminin işleyişine dair bilgiler elde edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca Ahkâm Defterlerinde; yönetici-yönetilen ilişkisi ve tarafların birbirlerine karşı yükümlülükleri, toprak ve toprağa bağlı vergiler, timar topraklarından göçler, problemler ve bu problemler için verilen hükümler incelenmiştir. İlgili hükümler çalışmanın içerisinde verilen örnekler dâhilinde kullanılarak yorumlanmıştır.
The provision of justice has been possible when people can present their complaints directly or indirectly to an institution. Fort his purpose, qadi courts, which constitute the first step of justice in the Ottoman provinces, were established and these courts fulfilled the judicial function. Everyone who suffered injustice in the Ottoman Empire, regardless of religion or nationality, obtained their rights through these institutions. Those who could not obtain their rights locally applied to the Divân-ı Hümâyun, which is the last resort of justice. Divân-ı Hümâyun worked as an institution directly subordinate to the sultan, and the complaints were dizcussed and resolved on behalf of the sultan. While the complaint issues discussed in the Divân-ı Hümâyun were recorded in the Mühimme Registers at first, they were recorded in the Complaint Registers from 1649, and in the Eyalet Ahkâm Registers as of 1742, with the increase in complaints. The subject of the study is the Bosnian Ahkâm Registres, in which the complaints reflected to the Divân-ı Hümâyun from Bosnia and various settlements in Bosnia are recorded. In the light of the provisions recorded in the aforementioned books between 1742 and 1825, information about the functioning of the tımar system in Bosnia and its environs was tried to be obtained. In addition, in the Ahkâm Registers; the relationship between the manager and the managed and the obligations of the parties to each other, the taxes on the land and the land, the migrations from the fief lands, the the problems and the provisions given for these problems were examined. The relevant provisions have been interpreted using the examples given in the study.
Field : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
