Abstract:

Haute-Couture tasarımlar üreten, müşteri odaklı çalışan moda tasarımcıları, sanat, tasarım ve zanaat arasındaki çizgilerin tamamen belirsizleştiği seviyede ürünler oluşturmaktadırlar. Sanat ve tasarım arasında her zaman var olduğu düşünülen etkileşim kendini en çok bu kategoride gündeme getirir. Yüksek moda olarak da adlandırılan bu kategori tamamen müşteri odaklı, modadan bağımsız ve yavaş değişimlerle hareket eden bir moda formu olarak görülmesine rağmen, tasarımcıların yaklaşımlarının da çok önemli bir unsur olduğunu dikkate almak gerekir. Tasarımcılar tasarımlarını daha yaratıcı kılacak esin kaynağı doğrultusunda başkalarının düşünmediği, görmediği unsurları görmek zorundadır ki, farklı formlar ve yüzeyler tasarlayarak daha özgün ürünler oluşturabilsinler. Son yıllarda moda ürünü giysilerin yaşam seyrinin kısalmasıyla ortaya çıkan hızlı moda, birçok tasarımcıyı esin kaynağı arayışına sokmakta ve adeta küreselleşmeye karşı kullanılmışçasına kültürel öğelere eğilim gösteren tasarımcıların sayısında artış gözlenmektedir. Ayrıca bazı değerleri yansıtan, kişiselleştirilmiş, özgün giysi arayışında olan bilinçli tüketici kitlesi olduğu da dikkate alındığında, toplumların kültürleri, geçmiş birikimleri ve kültüre dayalı değerlerin tasarımcılar için son derece zengin bir ilham kaynağı olduğu düşünülmektedir. Tasarımcıların giysi tasarımlarında kültürel değerlerden esinlenme yaklaşımlarının görüş ve uygulama bazında değerlendirilmesinin amaçlandığı bu çalışmada; İstanbul ilinde “haute couture”, kişiye özel giysi tasarımı yapan 9 moda tasarımcısı ile yüz yüze görüşme yapılmıştır. Görüşmede araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmış, elde edilen veriler literatür bilgileriyle yorumlanarak değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; tasarımcıların önemli bir bölümünün kültürel değerlerle beslenen tasarımların daha özgün ve ayırt edici olduğunu belirttikleri, bu tasarımlarla ülke tasarım kültürünün oluşturulabileceğine ve ülkemizin de tasarım alanında dünyada fark edilebileceğine inandıkları görülmüştür. Ayrıca tasarımcılar giysi tasarımlarını oluştururken evrensel boyutta etnik ve kültürel değerlerden esinlendiklerini belirtmişlerdir.

Keywords: