Abstract:

Hadis Usûlü ile ilgili olarak başlangıçtan itibaren ihtiyaç duyuldukça kurallar konulmuş, uygulanmış ve bunlarla ilgili ıstılahlar geliştirilmiştir. Üçüncü asırdan itibaren de bu kurallar yazıya geçirilmeye başlanmış ve bu konudaki ilk müstakil çalışma Ebû Muhammed er-Râmehürmüzî'nin (360/970) el-Muhaddisu'l-fâsıl beyne'r-râvî ve’l-vâî isimli eseri olmuştur. Daha sonra Hâkim Ebu Abdilah en-Nisâburî (405/1014) Kitâbu ma'rifeti ulûmi'1-hadis; el-Hatîb el-Bağdadî (463/1 070) el-Kifâye fi ilmi 'r-rivâye; İbn Abdilber en-Nemerî (463/1070) Câmi'u beyâni'l-ilm ve fadlihî isimli eserlerinde bu kuralları daha sistemli hale getirmişlerdir. Hadisçiler, hadis usûlü ile ilgili konuları işlerken, âyet ve hadislerden bolca istifade etmişlerdir. Bu âyet ve hadisleri bazen konuyu açıklamak için, bazen de ilgili usûl kaidesine bir işaret gördükleri için zikretmişlerdir. Bu uslûbuyla müellif, o usûl kaidesini zikrettiği âyet veya hadisten çıkardığını ve bunlarda ilgili kaideye bir işaret bulunduğunu göstermiştir. İşte biz bu çalışmamızda, usûl eserlerinden Kâdî Iyâz ve öncesinde yazılanları zikrettikleri âyetler bakımından inceledik.

Keywords: