Abstract:

Günümüzde yaratıcılığın öğrenilebilen bir olgu olduğu ve eğitimle geliştirilebileceği düşüncesi yaygındır. Buradan hareketle özellikle tasarım eğitiminde öğrencilerin çeşitli koşullanmışlıklardan sıyrılarak, yaratıcı zekalarını ön plana çıkaracak, yeni, özgün fikirler ortaya koyabilecekleri ortamların ve yaklaşımların oluşturulması önemsenmelidir. Yaratıcı odaklı olarak tasarım deneyiminin geliştirileceği görüşü, İstanbul Kültür Üniversitesi,  İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü’nde 2016-17 Eğitim-Öğretim Güz Yarıyılında İçmimarlık Proje I dersinin stüdyo strüktürünün ve sürecinin temel hedefi olmuştur. Stüdyoda tasarım ve yaratıcılık ilişkisini teşvik eden ayrıca öğrenme heyecanını oluşmasını sağlayan yaparak/deneyerek öğrenme modeli benimsenmiştir. Bu doğrultuda içmimarlık tasarım stüdyosu dört ana adım altında farklı temaların tartışmaya açıldığı, aynı konunun farklı açılardan incelenmesine olanak tanıyan yaratıcı tasarım deneyimleri şeklinde kurgulanmıştır. İlk iki adım, öğrencilerin ana konuyu derinlemesine anlamalarını sağlayacak ve yaratıcılıklarını tetikleyecek farklı kısa süreli problemler ile yapılandırılan bir süreçtir. İlk iki adımda temel amaç, öğrencilerin görsel algılarının geliştirilmesi, soyut düşünme becerisi kazandırılması ve bunun nasıl temsil edileceğinin sorgulanmasıdır. Üçüncü ve dördüncü adımda tek tema, kısa süreli artan düzeyde küçük parçalara ayrılarak çözüme ulaşılmaktadır. Üçüncü adımda mekan ve beden ilişkisi, oyun kavramı üzerinden öğrencilere aktarılmıştır. Dördüncü adımda birim-modül-örüntü ilişkisi biyomimikri tasarım yaklaşımı aracılığıyla kurulmuştur. Öğrencilerin, bu adımlarda tek tasarım problemine farklı açılardan bakabilmesi, farklı şekillerde analiz etmesi ve çok yönlü sorgulaması beklenmiştir. Sonuçta, stüdyo strüktüründeki tasarım yaklaşımı çeşitliliği ve farklılığı, yaratıcılığı besleyen bir sürecin deneyimlenmesini sağlamıştır. Ayrıca yaratıcı odaklı kurgulanan stüdyo sürecinin her öğrencinin farklı öğrenme biçimine cevap verebilme potansiyeli taşıdığı görülmüştür. Tasarımla tanışma ve tasarlama işini sevme yılı olan ilk yarıyıl eğitiminin; çeşitlilik içerecek, eleştirel düşünmeyi sağlayacak, öğrencinin kendi sınırlarını keşfederek aşmasına imkan verecek şekilde yaratıcı odaklı kurgulanmasının önemi anlaşılmaktadır.

Keywords: