Abstract:

Abstracten 15.-16. yy boyunca Macaristan’dan başlayarak, Bosna-Hersek, Kosova, Sırbistan, Hırvatistan, Karadağ, Arnavutluk, Makedonya, Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan’a kadar olan bu geniş coğrafyada yaşanan, beşyüz yıllık Türk etkisi kendisini yalnızca dil olarak değil, kültür ve yaşam biçimi olarak da belli etmiştir. Balkanlarda resmi dil Türkçe olmasına rağmen, bölge nüfusunu oluşturan farklı etnik kökenden ulusların günlük konuşma dili olarak kendi dillerini konuşmaları konusunda herhangi bir baskı olmamıştır. Bu nedenle etnik gruplar tarafından Türkçe kolaylıkla kabul edilmiştir. Gerek coğrafyasının büyüklüğü, gerekse Dünya tarihinde çok önemli olayların gerçekleştiricisi olan Balkan ülkeleri, ne yazık ki, Balkan dillerinde Türkçe`nin etkisi hak ettiği ilgi, gelişme ve araştırmalardan uzun bir sure yoksun kalmıştır. Balkanologlar bu çalışmalardan henüz uzak kalıyorlar. Osmanlı İmparatorluğunun bölgede bulunduğu beşyüz yıllık süre içinde, kullanılan resmi dil Türkçedir ve tüm Balkan ülkeleri ve dilleri bu zengin kaynaktan yararlanmışlardır. Bu nedenle Balkan Türkolojisi konusunda çalışmalar yapan dil bilimcilerin asıl görevi Balkan dillerine Türkçe`den giren ortak sözcüklerin listesini tespit etmek olmalıdır. Türkçe, Balkan dilleri arasındaki ilişliyi doğrudan kurmamakta; ancak bir “üst dil” olarak bu ilişkiyi güçlendirmektedir. Türkçe, yukarıda sözünü ettiğimiz biçiminde bölgenin diklerini doğrudan etkilemesine rağmen (günlük konuşma dili, yazı dili, sosyal yaşam dili, ekonomi dili v.b) hiç bir zaman “tek bir dil” olmamıştır. Balkanlarda resmi dil Türkçe olmasına rağmen, bölge nüfusunu oluşturan farklı etnik kökenden ulusların günlük konuşma dili olarak kendi dillerini konuşmaları konusunda herhangi bir baskı olmamıştır. Bu nedenle etnik gruplar tarafından Türkçe kolaylıkla kabul edilmiştir.

Keywords: