Abstract:

İslam Dini ile ilgili ilimler içinde önemli bir yer tutan Fıkıh Usûlü, İslam Dininin ana kaynakları olan Kur’an ve Hadis/Sünnet’in doğru bir şekilde anlaşılması ve yorumlanması için de önemli bir görev ifa etmektedir. Bu bağlamda ilk dönemlerden itibaren usûl ve fıkıh ilmiyle uğraşan Hanefî âlimler, Hadis/Sünnetle ilgili temel meseleleri ele alan müstakil eserler kaleme almamış olsalar da hem hadisleri anlama ve yorumlamaya yönelik önemli çalışmalar yapmışlar hem de hadisle ilgili meselelere yoğun bir şekilde katılmışlardır. Özellikle fıkıh usûlü tarzında yazdıkları eserlerde “ahbar” ve “sünnet” adlarıyla müstakil başlıklar altında hadis ve sünnete yönelik açıklamalarda bulunmuşlardır. Usûl alimleri, ilgili konular hakkında açıklamalar yaparken hem kendi mezhebine mensup bazı alimlerin görüşlerini hem de diğer mezheplerin ilgili konular hakkındaki görüşlerini tenkit etmekte fakat daha çok kendi mezheplerinin görüşlerini yansıtmaktadırlar. Biz de bu makalemizde Karahanlılar devri Hanefi mezhebinin, özellikle mezhep içinde klasik Hanefî usûl ve fürû geleneğinden farklı görüş ve yaklaşımlara sahip olan, Mâverâünnehir Semerkant okulununbüyük otoritelerinden biri kabul edilen Semerkandî’nin, Mîzânü’l-Usûl fî Netâici’l-‘Ukûl adlı eserindeki bazı Hadis/Sünnet meselelerine yaklaşımını irdeleyeceğiz.

Keywords: