Abstract:

Araştırmanın temel amacı öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlik algılarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırma betimsel bir çalışma olup tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini, Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören öğretmen adayları oluşturmaktadır. Örneklemini ise Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Türkçe Öğretmenliği, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Öğretmenliği, Okul Öncesi Öğretmenliği, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Öğretmenliği, Fen Bilimleri Öğretmenliği ve İngilizce Öğretmenliği bölümlerinin birinci ve dördüncü sınıflarında öğrenim gören 633 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Verilerin toplanmasında Karadeniz (2014) tarafından geliştirilen Eleştirel Okuma Özyeterlik Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik ve dağılım normalliği sağlanamadığından nonparametrik analizler kullanılmıştır. İkili grupların karşılaştırılmasında Mann Whitney U testi, ikiden fazla grubun karşılaştırılmasında Kruskal-Wallis testinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlik algıları ölçeğinin sorgulama, analiz, değerlendirme ve çıkarımda bulunma alt boyutlarına katılıyorum düzeyinde; benzerlikleri ve farklılıkları bulma alt boyutuna ise kısmen katılıyorum düzeyinde görüş belirttikleri sonucu elde edilmiştir. Öğretmen adaylarının eleştirel okuma özyeterlik algılarının cinsiyete, öğrenim görülen sınıf düzeyine ve okunulan kitap türüne göre anlamlı farklılık göstermediği; üniversiteye giriş puan türüne, öğrenim görülen bölümlere, kitap okuma sıklıklarına ve evlerinde kitaplık olup olmamasına göre anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Eleştirel okuma, okuma, özyeterlik, öğretmen adayı.

Keywords: