Abstract:

Ouml;ZET Ouml;zbek edebiyatında batılı ınjnllda hikaye ve roman tuuml;rUnuuml;n ortaya ccedil;ıkışı 20. yuuml;zyılın başlarına rast1ar. Yazıhşları 1917 İhtilali'nden ouml;ncesine rastlayan eserlerin tamamı egitici amaccedil;.Ia yazılmış ve bu eserlerde yenilikccedil;i yazarlar tarafından halkta milliyetccedil;ilik şuuru uyandırmak hedeflenmiştir. Eserler birer aşk hiktiyesi etrafında ouml;rUlmuuml;ş, fakat "aşk teması" ile birlikte halka "cehalet ve cehalet sonucu ortaya ccedil;ıkan felaket" gouml;sterilmeye ccedil;alışılmıştır. Tuuml;rkiye Tuuml;rkccedil;esi 'ne tercuuml;me edilen ilk Ouml;zbek romanı, Sadrettin Ayni'nin (1878-1954) Buhara Cellatları adlı eseridir. Eserde adalet sisteminin işlemediği bir toplum eleştirilmekte, okuyucuda tarihe karşı bir tiksinti oluşturulmaktadır. Tuuml;rkiye Tuuml;rkccedil;esi'nde yayınlanan diger Ouml;zbek romanları, Sadreddin Ayni'nin aksine okuyucuda bir tarih şuuru ve bu şuur etrafında oluşan bir milli kimlik veya tarihi kimlik oluşturma gayreti ile yazılmış eserlerdir. Bunlardan biri Abdullah Kadiri'nin Ouml;tgen Kuuml;nler adlı eseridir. Bir başka Ouml;zbek yazar Adil Yakuboğlu'nun ikisi eski tarihten, birisi yakınccedil;ağ tarihinden bahseden uuml;ccedil; romanı Tuuml;rkiye Tuuml;rkccedil;esi'ne ccedil;evrilmiştir: Uluğhey'in Hazinesi, Kouml;hne Duuml;nya ve Adalet Menzifi. Nur Ali Kabul'un Unutufan Sahil/er'i, Aybek'in Nevaf'si ile Pirim Kadir'in Yıldllı Geceler (Bahuuml;r) adlı eseri Tuuml;rkiye Tuuml;rkccedil;esi'ndeki Ouml;zbek romanlardır. ABSTRACT The emergence of the Uzbek novels in modem form dates back to the beginning of the 20lh Century. In those novels Jadid writers aimed at educating people as well as to makethem aware of the pası. Subjeets in these works surrounded by love story mean to show the consequences of ilIiteracy and awak:en common people. The first Uzbek novel to be translated into the modern Turkish was Sadriddin AiriJ!s8uharan Executioners. The writer criticized the society in which the mechanism for justice fails to work. His depiction of the past makes p,:ople hate the history. On the other hand, other works translated'from Uzbek Iiterature are meant to make people conscious about the past and around which to build a national identity. The works are Abduııah Kadiri's The Days Gone By, Adil Yak:ubogıu's The Uluğbey's Treasury, The Old World, and The Square of Justice. Nur Ali Kabul's The Shores Forgotten, Aybek's Nevai, and Pirim Kadir's The Starry Nights (Babuuml;r).

Keywords: