Abstract:

Depremselliği yüksek olan bir coğrafya üzerinde bulunan Türkiye’de kuruluşundan itibaren çok sayıda yer sarsıntısı gerçekleşmiştir. Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde, yani Türkiye’nin birinci derece deprem bölgesinde yer alan Adapazarı ve civarında da çeşitli tarihlerde yer sarsıntıları gerçekleşmiştir. Söz konusu depremlerin ilki ise 20 Haziran 1943’te meydana gelen Adapazarı-Hendek depremidir. 18.30 sularında ve 6,6 büyüklüğünde gerçekleşen deprem, Mercalli ölçeğine göre 9 şiddetinde hissedilmiştir. Yer sarsıntısı, birinci derece deprem bölgesinin neredeyse tamamında hissedilmekle birlikte merkez üssü Adapazarı olduğu için asıl yıkım Adapazarı ve Hendek’te yaşanmıştır. Adapazarı’nın üçte ikisinin yıkılmasına neden olan deprem; 346 kişinin ölümü, çok sayıda kişinin yaralanması, elektrik ağının çökmesi ve birçok vatandaşın evsiz kalmasıyla sonuçlanmıştır. Bunun üzerine Ankara, Bolu, Eskişehir, İzmit ve İstanbul gibi illerden bölgeye sağlık ekipleri ile yardım malzemeleri sevk edilmiş, Kızılay Cemiyeti de Adapazarı’na ekiplerini göndermek suretiyle sürece dâhil olmuştur. Yardımlar sadece kurumsal düzeyde kalmamış, siviller tarafından birtakım yardım kampanyaları da düzenlenmiştir. Savaşın olumsuz etkilerinin büyük oranda hissedildiği, Milli Korunma Kanunu’nun yürürlükte olduğu, karaborsacılığın başı çektiği ve toplumun yaşam standardının kötüleştiği bir ortamda meydana gelen depremden sonra Anadolu insanının Adapazarı ve Hendek için yardım kampanyalarına elinden geldiği oranda destek olması dikkate değerdir. Çünkü İkinci Dünya Savaşı’nın gündemi belirlediği bir dönemde meydana gelen deprem, bütün dikkatleri Adapazarı’na çevirmiş ve ulusal basında geniş yankı uyandırmanın yanı sıra, TBMM’nin de ana konularından birini oluşturmuştur.

Keywords: