Abstract:

Bir milletin söz varlığı o milletin yaşadığı coğrafya, iklim, sosyo ekonomik hayat gibi unsurlardan izler taşır. Temel geçim kaynakları hayvancılık olan eski Türkler genellikle at, koyun, sığır yetiştiriciliği yapmışlardır. Bununla birlikte Türklerin tarımla uğraştıkları, tahıl ürünleri ektikleri, yeme içmede tarım ürünlerinden yararlandıkları, tarım aletlerinden yararlandıkları hatta bunları devletlerarası antlaşmalara konu ettikleri tarihî belgelerden anlaşılmaktadır. Tarihî Türk Lehçeleri tarım ve hayvancılık ile ilgili zengin bir söz varlığına sahiptir. Ayrıca Türkçenin bilinen yazılı ilk sözlüğü olan Dîvânü Lügati’t Türk’te de tarım ve hayvancılıkla ilgili pek çok kelime yer almaktadır. Bununla birlikte Türk toplum hayatının sosyal ve iktisadî yapısının tespit edilebilmesi için Türkiye Türkçesi ağızlarında geçen tarım ve hayvancılıkla ilgili kelimelerin tespit edilmesi önemlidir. Bu çalışmada Ege Bölgesi İlleri Ağızlarında kullanılan tarım ve hayvancılıkla ilgili alet ve eşya adları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla Ege Bölgesi illeri olan Afyonkarahisar, Aydın, Denizli, İzmir, Manisa, Muğla, Kütahya, Uşak illeri ağızları üzerine hazırlanan kitap, makale lisansüstü tezleri ile Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü taranmış tespit edilen söz varlığı sınıflandırılmış ve çalışmanın sonucunda konu ile ilgili değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Keywords: