Abstract:

Tarımda üretim birimi olarak tanımlanan "tarım işletmelerinin" üretim faaliyetlerinin karşılaştırılabilmesi için işletmelerin sınıflandırılmasına gereksinim duyulmaktadır. Süt sığırcılığı yapan işletmelerin sınıflandırılmasında kullanılan en temel kriterler BBHB (Büyük Baş Hayvan Birimi), toplam hayvan sayısı veya inek sayısıdır. Bir çok araştırmada işletmeler küçük, orta ve büyük olarak gruplandırılmıştır. Bu ayrımın sınırları ve her işletme büyüklüğünün karakteristikleri bölgelere ve işletmenin faaliyet alanına göre farklılık gösterebilmektedir. Bununla birlikte aynı bölgede yapılan çalışmalarda bir ömekliliğe gidilmesinin yararlı olacağı düşünülmektedir. Bu çalışma Ege Bölgesinde süt sığırcılığı yapan işletmeleri, büyüklükleri bakımından ortak bir sınıflandırmaya tabi tutmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, Ege Bölgesi'nde süt sığırcılığı yapan işletmeleri ele alan beş ayrı bilimsel araştırma incelenmiştir. Bu beş çalışmanın örnek kitlelerinin toplamını oluşturan 333 işletmeye ait sonuçlardan yola çıkılarak, işletmelerin BBHB, inek sayısı, sürüdeki inek oranı, ortalama laktasyon süresi, inek başına yıllık süt verimi, aile nüfusu, işletmecinin öğrenim durumu, işletmecinin üretim deneyimi, alet makine sermayesinin toplam sermaye içindeki oranı ve yem masraflarının toplam işletme masrafları içindeki oranı belirlenmiştir. BBHB, inek sayısı ve sürüdeki inek oranı değişkenlerine göre işletmeler "kümeleme (k-means cluster) analizi" ile dört gruba ayrılmıştır. Bu analiz ile sahip olunan hayvan varlığı bakımından 14.99 ve daha az BBHB'ye sahip işletmeler Birinci Grup, 15.00-39.99 BBHB olanlar İkinci Grup, 40.00-59.00 olanlar BBHB Üçüncü Grup, 60.00 ve daha fazla BBHB'ye sahip olanlar Dördüncü Grup işletmeler olarak sınıflandırılmıştır.

Keywords: