Abstract:

Tarihsel süreç içerisinde yaşadığı çevre ile sürekli ilişki içinde olan insanoğlu var olduğu günden beri doğayı, kendi istekleri doğrultusunda biçimlendirmiş ve değiştirmiştir. Bu biçimlendirme önceleri korunma ve mücadele şeklinde gelişmiş daha sonraları barınma ihtiyacının keşfedilmesiyle sürekli ve organik bir hale gelmiştir. Bu durum ise; insanın dış mekana yeni anlamlar yüklemesine neden olmuştur. Toplumsal yaşama geçiş ile birlikte bu açık mekanlar daha da önem kazanmış bu durum farklı mekansal kurguların oluşmasına neden olmuştur. Yapıların orta kısmında yer alan tercihe göre üstü kapalı veya açık, etrafı çevrilmiş bir alan olarak tanımlanan avlu; zamanla belirli sınırları olan ve insanlar tarafından belli amaçlara göre planlanıp düzenlenmiş bir mekan olarak gelişmiştir. Geleneksel Türk evi de avlu içinde kurulmuştur. Bu özellik geleneksel konutların en önemli belirleyici özelliğidir. Bu çalışmada; geleneksel Türk evinde avlu kavramı, tarihçesi, özellikleri ve oluşumlarını etkileyen doğal ve kültürel faktörler belirtilerek, Safranbolu bölgesi örneğinde; avluların özellikleri, avlunun yapıyla olan ilişkisi, avlu tipleri, avlu peyzajı ve zamanla değişimi vurgulanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda; özgün avlu niteliklerinin korunup gelecek nesillere aktarılması gerekliliği ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Keywords: