Abstract:

İnsan, tabiatla sürekli etkileşim halindedirler. Bu ilişkide, insan doğanın sunduğu nimetlerden daha fazla faydalanma, olumsuz etkilerinden de mümkün olduğunca kaçınma gayreti içindedir. İnsanın bu arzusu, bilimsel ve tecrübi bilgilerle sürekli artar. İnsan, artan bu bilgi birikimini bazen yazılı bazen de sözlü olarak arşivler. İhtiyaç duydukça kullanır ve kuşaktan kuşağa aktarır. Bu araştırma, yaşlı insanların hayat hikâyelerindeki coğrafi bilgi içeren söylemleri nasıl kullanıp yorumladıklarını, bu ifadeleri genç neslin bilip bilmediğini ve genç neslin bu bilgilerin sonraki kuşaklara nasıl aktarılması gerektiği konusundaki düşüncelerini tespit etmek maksadıyla hazırlanmıştır. Nitel araştırma modelinin benimsendiği bu araştırmada, anlatı (narrative) yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda, yapılandırılmamış görüşme tekniği kullanılmıştır. Yapılan görüşmelerde, sadece coğrafi bilgiler ve uygulamalar keşfedilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, araştırmacının kendi yargısını kullanarak seçmesine imkân veren kolay ulaşılabilirlik esasları dâhilinde, kolayda örnekleme tekniğine göre belirlenmiştir. Araştırmaya 65 yaş ve üstü 12, 21-32 yaş grubunda 11 olmak üzere toplam 23 kişi katılmıştır. Araştırmada veriler, nitel araştırma veri toplama tekniklerinden olan yüz yüze görüşmelerle elde edilmiştir. Verilerin analizinde, betimsel analiz tercih edilmiştir. Elde edilen bulgular, fiziki ve beşeri coğrafya özelliklerine göre tasnif edilmiştir. Katılımcı isimleri, araştırma etiği gereği kodlanmıştır. Gök cisimlerine, vakit tayinine, klimatik ve meteorolojik özelliklere, kırsal yerleşmelere, ev ve eklentilerine, tarım ve hayvancılığa, hayat hikâyelerindeki coğrafi söylemlerin genç nesillere aktarılıp aktarılmadığına ilişkin elde edilen bulgular literatürle karşılaştırılarak tartışılmış ve sözlü coğrafi bilgileri içeren uygulamaların artırılması, ülke genelindeki dağılımının belirlenmesi gibi önerilerde bulunulmuştur.

Keywords: