Abstract:

Bu araştırmada ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf düzeyindeki Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde yer verilen değer kavramları incelenmiştir. Türkçe öğretiminin temel aracı olan metinler, ulusal ve evrensel kültürün dayandığı değerlerin öğrencilere aktarılması için önemli birer araçtır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi, verilerinin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda, ulusal değerler ve evrensel değerler olmak üzere iki tema ve bu temalara ilişkin yirmi iki alt kod tespit edilmiştir. Vatan millet sevgisi, bayrak sevgisi, kültürel miraslar, Atatürk sevgisi, atalara saygı, bayramların önemi gibi 6 tane ulusal değerlere ilişkin kodlar şeklinde bulgulanırken, evrensel değerlere ilişkin kodlar; sorumluluk, çalışkanlık, hoşgörü, merhamet, tutarlılık, dürüstlük, dostluk, iyilik, ileri görüşlülük, doğa sevgisi, haksızlığa karşı çıkmak, özgürlük, adalet, yardımlaşma, özgüven ve misafirperverlik şeklinde 16 tane bulgulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, Türkçe ders kitaplarında en fazla tespit edilerek kodlanan ilk üç değerin sırasıyla; Atatürk sevgisi (26), doğa sevgisi (21) ve vatan millet sevgisi (18) olduğu görülmektedir. En az tespit edilen değerlerin; adalet (3), özgüven (3), özgürlük (4), tutarlılık (3) ve bayramların önemi (1) olduğu “demokrasi” ve “barış” gibi değerlere ders kitaplarında yer verilmediği tespit edilmiştir.

Keywords: