Abstract:

Tarih boyunca kazanılan büyük zaferler; cephe hattında alınan isabetli kararlar, uygulanan mükemmel harekât planlarının yanı sıra harp sahasında orduların her türlü lojistik ihtiyaçlarını eksiksiz ve kesintisiz olarak karşılayan geri hizmet sistemlerinin varlığıyla mümkün olmuştur. Çanakkale zaferinin elde edilmesinde de bu lojistik destek birimlerinin katkısı yadsınamaz. Osmanlı Devleti, Balkan Savaşları öncesinde Alman menzil sistemini örnek alarak oluşturduğu yeni askeri lojistik sistem sayesinde, cephe gerisini zamanın icaplarına göre hazırlamıştır.  Menzil teşkilatı olarak adlandırılan bu sistem sayesinde muharip ordunun her türlü lojistik ihtiyaçları eksiksiz olarak karşılanabilmiştir. Çanakkale Cephesi’nde, muharip ordunun lojistik ihtiyaçlarını sistemli bir şekilde yürütebilmek amacıyla yürürlükte bulunan Menzil Hizmet Yönetmeliğine istinaden 5’inci Ordu Menzil Müfettişliği ihdas edilmiştir. Bu teşkilat sayesinde ordunun insan kaynaklarını ve muharebe gücünü arttıran her türlü lojistik malzeme, kısa sürede en uçtaki siperlere kadar noksansız olarak ulaştırılabilmiştir. Ülkenin içinde bulunduğu imkânsızlıklara rağmen Türk ordusunun savunma gücü, menzil teşkilatının özverili çalışmaları sayesinde ayakta kalmıştır. Teşkilatın başarılı çalışmaları sayesinde, cephedeki ordunun harp kabiliyeti artmış ve Çanakkale Cephesi’nde büyük başarı elde edilmiştir.             Bu çalışmada Türk ordusunun muharip gücünü teşkil eden 5’inci Ordu’nun lojistik faaliyetlerini yürüten 5’inci Ordu Menzil Müfettişliği’nin kuruluş amacı, görev ve fonksiyonları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Böylece ordunun lojistik hizmetlerini yürüten menzil teşkilatının, harbin gidişatı ve kazanılması üzerindeki etkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.