Abstract:

Sinemada tür kavramı genellikle standartlaşma, ticarileşme ve tektipleşme ile bağlantılı olarak ele alınmaktadır. Elbette ki bunun aksini işaret eden, yapım özellikleri açısından “tür” sinemasına dâhil edebileceğimiz, oysa anlamsal düzlemde “auteur” özellikleri taşıyan örnekler de mevcuttur. Canlandırma sineması ise büyük oranda çocuk izleyicilere yönelik bir tür olarak kabul görmektedir. Son yıllarda yetişkin izleyicilere yönelik yapımlarda artış olsa da daha çok eğlendirici bir tür olarak algılanmakta ve türsel sınıflandırmalar içerisinde ayrıca ele alınmaktadır. Oysaki özellikle teknolojik gelişmelere bağlı olarak günümüzde canlı aksiyon (live-action) denilen filmlerin içerisine de animasyon unsurlar girmektedir. Dolayısıyla salt bir tür olarak animasyonu diğerlerinden ayırmak ve onu bu sınırlarla değerlendirmek neredeyse imkânsız hale gelmiştir. Zaten sadece bir tür olarak algılandığında animasyon sanatsal ve yaratıcı potansiyelini de büyük oranda kaybetmektedir. Bu düşüncelerden yola çıkarak bu çalışmanın amacı animasyon sinemasının geçirdiği aşamaları ve tür sinemasının özelliklerini tanımlayarak, bir sinemasal dil olarak kabul ettiğimiz animasyonun tür olgusu ile olan sorunlu ve karmaşık ilişkisini tartışmaktır. Bu tartışmayı yaparken temel sorunsalımız tür sineması içinde değerlendirilmesinin bir sinemasal dil olarak nitelendirdiğimiz canlandırma tekniği üzerindeki sınırlayıcı etkisidir.

Keywords: