Abstract:

Şer'iyye sicilleri, Osmanlı toplumunun sosyo-kültürel ve ekonomik yapısını incelemek için en önemli arşiv belgelerindendir. Siyasî, iktisadî, idarî, hukukî, dinî ve kültürel içerikli belgelerin kaydedildiği siciller, kültür ve medeniyete ışık tutacak çok sayıda veri içermektedir. Bu açıdan yerel tarih çalışmalarının da vazgeçilmez kaynaklarındandır. Ait oldukları dönem ve yer hakkında değerli bilgiler içermesi sebebiyle, şer’iyye sicillerinin tanıtımı ve fihrist çalışmalarının yapılması önem arz etmektedir. Günümüze kadar ulaşan İnegöl kazasına ait yirmi bir şer'iyye sicilinin tamamına yakını XIX. yüzyıla aittir. 1866 yılı olaylarını içeren B-368 numaralı defter, konu çeşitliliğinin fazla olması sebebiyle bu makalenin konusunu teşkil etmiştir. İncelenen sicil iktisadî olarak alacak-verecek, hibe, borç karşılığı rehin; aile yapısı hakkında miras taksimi, boşanma, evlilik izni; nafaka, vasi, vekil tayini, nikâh akdi; adlî olaylar başlığında dava, miras anlaşmazlığı, anlaşma, yaralama, cinsel saldırı isnadı; idarî nitelikli belgelerde ferman ve naip görevlendirme gibi farklı konularda belgeleri içermektedir. Dolayısıyla incelenen ve tanıtımı yapılan bu defterle kentin sosyo-kültürel ve ekonomik yapısı hakkında araştırma yapmak isteyenlere küçük bir katkı sağlaması amaçlanmıştır.

Keywords: