Abstract:

Yukarı Çoruh Havzası’nda yer alan Bayburt’un verimli topraklar üzerinde bulunması ve su kaynaklarına yakın olması, bölgenin tarihöncesi çağlardan itibaren yerleşime uğramasına sebep olmuştur. Bölgede tarihöncesi çağlardan itibaren başlayan iskân faaliyetleri günümüze kadar kesintisiz bir şekilde devam etmiştir. Bu çalışmaya konu olan Bayburt ve çevresinde yer alan höyüklerin Bayburt tarihine sağladıkları katkı yadsınamaz. Bu höyükler İlk Tunç Çağı ve Demir Çağ’ında bölgenin iskân özelliklerini ortaya koyması açısından da çok önemli olan yerleşmelerdir. Ayrıca bölgede İlk Tunç Çağı boyunca etkili olan çok önemli bir kültüre de rastlanır. Anadolu’nun diğer bölgelerinden tamamen farklı bir gelişim izleyen ve doğuda Trans-Kafkasya’dan Urmiye Gölüne, batıda Divriği-Kangal yörelerinden Malatya-Elazığ bölgesine, güneyde Kahramanmaraş ve Amik ovasından Filistin’e ve kuzeyde Karadeniz Dağları’na kadar yayılan bu kültüre Karaz kültürü adı verilir. Bayburt ve çevresi görüldüğü yerlerde farklı isimlerle anılan bu kültürün çekirdek topraklarında yer alır. Bu çalışma Bayburt ve çevresindeki yerleşmelerin İlk Tunç ve Demir Çağı boyunca nerelerde yoğunlaştığı nasıl geliştiği konusundaki sorulara cevap vereceği gibi, bölgede bu döneme tarihlenen iskân faaliyetlerinin çevre kültürlerle olan ilişkilerine de değinecektir.

Keywords: