Abstract:

Buket Uzuner’in Tabiat Dörtlemesi şeklinde tasarladığı roman dizisinin ikincisi Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları Toprak’ta Türk mitolojisinden Kamanlık geleneğine, tarihî eser kaçakçılığından Hitit uygarlığının izlerine kadar geniş bir yelpazede farklı konular ele alınır. Romanda olaylar, tanrısal bakış açısı ile okura yansıtılır. Toprağın insan hayatında ana, temel unsur oluşunun merkeze alındığı roman, genç gazeteci Defne Kaman’ın Çorum’a gelmesiyle başlar. Romanda Buket Uzuner, Defne Kaman’ın maceralarıyla insanoğlunu toprak etiği ve hakkına saygı duymaya davet eder. Toprak ögesinin çağrışımlarına romanında yer verir. Romanda öne çıkan konulardan biri de “hegemonik erkeklik” anlayışıdır. Muhtar Körağaoğlu üzerinden hegemonik erkeklik algısı ortaya konur. Muhtar Körağaoğlu’nun kadına, aileye ve kendisine bakış açısı hegemonik erkeklik algısıyla üretilir. Toplumsal cinsiyet (gender sociology) çalışmaları genellikle kadınları merkeze alan bir çalışma alanıdır. Toplumsal cinsiyet çalışmalarının içinde bir çalışma alanı olarak 1970’lerde yeni bir kavram olan “masculinity/erkeklik”ten bahsedilir. R. W. Connell, 1995’te yayımladığı Masculinities adlı kitabında “masculinity/erkeklik” kavramına kuramsal bir açıdan yaklaşır. Kitabında farklı erkeklikleri tanımlar. Toplumsal yaşamda erkekliklerin nasıl oluştuğunu ve nasıl işlediğine değinir. Bu çalışmada öncelikle hegemonik erkeklik algısı kuramsal olarak neyi ifade eder sorusu cevaplanacak ve sonrasında ise romanın kısa tanıtımı yapılacaktır. Romanda toplumsal yaşamda hegemonik erkeklik algısı nasıl işler sorusu sezaryen doğum hikâyesiyle Muhtar Körağaoğlu aracılığıyla aktarılır. Sezaryenle doğum toprakla, analıkla bağdaştırılarak kadının doğum hakkına saygı duyulması gerektiği vurgulanır. Romanda hegemonik erkekliğin işleyişi “muhafazakâr/gelenekçi/tutucu/itaatkâr; erkekliği bozan hâller; evlilik kurumu/ataerkil düzen kadın-erkek eşitliği meselesi; sezaryenle doğum/kontrolsüz öfke/güven sorunu; paralel bir hikâye ile sezaryenin gerekliliğini güçlendirmek” alt başlıklarında analiz edilmeye çalışılacaktır. Metinden örneklerle hegemonik erkekliğin hayatımızda var oluşu açımlanmaya çalışılacaktır.

Keywords: