Abstract:

Alan yazında sınıf dışı eğitim (education outside the classroom), mekân dışı eğitim (education out of doors), mekân dışı öğrenme (learning out of doors, outdoor learning), gerçek ortamda öğrenme (authentic learning in landscapes) gibi kavramlarla da ifade edilen açık alan eğitimi (outdoor education) gerçek ortamlarda somut deneyimlere dayalı olarak gerçekleşen ve yapılandırmacı pedagojiye dayanan bir yaklaşımdır. Bilimsel süreç becerileri ise somut deneyimler aracılığıyla çocukların kendi öğrenmelerinde aktif olmasını sağlayan, düşünebilmeyi destekleyen, araştırma yapabilmek için gerekli olan bilgi ve becerilerdir. Öğrenmenin somut deneyimler üzerinden gerçekleştirilmesine vurgu yapan bu iki kavram bu noktada kesişmektedir. Bu amaçla çalışmada açık alan etkinlikleriyle desteklenmiş okul öncesi eğitimin çocukların bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarının gelişimine olan etkisi araştırılmış ve süreç sonunda çocukların açık alan eğitimi ve açık alan etkinliklerine ilişkin görüşleri alınmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu modelin kullanıldığı araştırmada çalışma grubunu İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Evka-4 Yeşiltepe Anaokulu’na devam eden 6 yaş grubu toplam 14 çocuk oluşturmaktadır. Çalışma kapsamında araştırmacı tarafından bilimsel süreç becerilerinin beş alt becerisine (gözlem yapma, sınıflama, tahmin etme, ölçme ve sonuç çıkarma) ait etkinlikleri içeren açık alan eğitim modülü hazırlanmış ve deney grubuna 8 hafta boyunca anaokulunun bahçesinde uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise aynı günlerde sınıf öğretmeni tarafından sınıfta bilimsel süreç becerileri ile ilgili etkinlikler uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan ‘Gözlem Formu’ ve ‘Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’ kullanılmıştır. Bilimsel süreç becerilerine ait kazanım ve göstergelerin yer aldığı ‘Gözlem Formu'ndan elde edilen sonuçlar arasında, açık alan etkinliklerinin ve sınıf içinde gerçekleştirilen etkinliklerin deney ve kontrol grubunun bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarını geliştirdiği gözlemlenmiştir. Ancak her iki grubun puan farklılıklarına bakıldığında deney grubunun puanlarının kontrol grubunun puanlarına göre anlamlı ölçüde daha yüksek olduğu görülmüş ve açık alan etkinliklerinin çocukların bilimsel süreç becerilerine ait kazanımlarını geliştirmede sınıf içi etkinliklerden daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Deney grubunun açık alan eğitimi ve açık alan etkinliklerine yönelik görüşlerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanan ‘Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’na verilen cevaplar incelendiğinde ise çocukların bahçede vakit geçirmekten keyif aldıkları, bahçede yapılan etkinlikleri sınıftaki etkinliklere göre daha eğlenceli buldukları ve sınıfın açık alanda yapılan aktiviteler için uygun bir ortam sağlayamadığını belirttikleri gözlemlenmiştir.

Keywords: