Abstract:

Arkadaşlık, ortak davranış kalıpları ve tutumlarının paylaşıldığı ve yeni davranış kalıpları ve tutumlarının oluşturulduğu en küçük toplumsal birim olarak tanımlanmaktadır. Arkadaşlık kişilik gelişiminde, toplumsallaşmada, cinsel kimliğin oluşmasında, sorumluluk alma ve bir gruba ait olma gibi birçok konuda önemlidir. Bu araştırma, ergenlerin arkadaşlık ilişkilerindeki kalıp yargılarını belirlemeye yönelik bir ölçme aracı geliştirmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2014-2015 eğitim öğretim yılında Samsun ilinde ortaokul düzeyindeki 751 öğrenciden elde edilen veriler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Geliştirilen “Arkadaşlık İlişkilerinde Kalıp Yargılar Ölçeği” 16 maddelik beşli Likert tipi bir ölçektir. Ölçeğin yapı geçerliliğini belirlemek amacıyla yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda üç alt boyutlu bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin 8 maddeden oluşan “Duygusal İlişki” alt boyutu varyansın %19,25’ini; 5 maddeden oluşan “Karşılıklı Etkileşim” alt boyutu varyansın % 14,26’sını ve 3 maddeden oluşan “Arkadaş Seçimi” alt boyutu ise varyansın %11,42’sini açıklamaktadır. Bu üç alt boyut birlikte arkadaşlık ilişkilerindeki kalıp yargılara ilişkin toplam varyansın %44.93’ünü açıklamaktadır. Ölçeği oluşturan maddelere ilişkin faktör yükleri ise .45 ile .82 arasında değişmektedir. Ayrıca yapılan doğrulayıcı faktör analizi ile modelin iyi uyum gösterdiği belirlenmiştir (?2/sd=2.28, RMSEA= 0.05, GFI= 0.95, AGFI= 0.93, SRMR= 0.04, NNFI= 0.91 ve CFI= 0.92, p< .00). Ortaokul öğrencileri üzerinde geliştirilen ölçeğin iç tutarlılık (Cronbach’s alpha) katsayısı .81; test yarılama güvenirliği katsayısı ise, ilk yarı için .76 ve ikinci yarı için .69 bulunmuştur. Elde edilen bu değerler Arkadaşlık İlişkilerinde Kalıp Yargılar Ölçeği’nin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir.

Keywords: