Abstract:

Okul öncesi dönem insan yaşamında ilk öğrenmelerin gerçekleştiği, hayata dair ilk deneyimlerin kazanıldığı oldukça önemli bir süreçtir. Bireyin bilgi, beceri ve değer kazanmaya başladığı bu süreçte ilk öğrenme kaynağı ailedir. Çocuk için ailede başlayan değer edinme süreci, okul, toplum ve kültürün de etkisiyle devam etmektedir. Çocuğun değer edinme sürecinde okul, değer kazandıran bir kurum olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk Milli Eğitim sisteminin temel amaçlarından biri de milli, kültürel, ahlaki, insani ve manevi değerlerin çocuklara kazandırılmasıdır (MEB, 1973). Okulun değer kazandırma işlevini yerine getirmesinde en etkili araçlardan biri eğitim programıdır. Bu çalışmada Türkiye’de uygulanan okul öncesi eğitim programlarının (1994, 2002, 2006 ve 2013) hedef, amaç ve kazanımları referans değerler açısından incelenmiştir. Çalışma kapsamında eğitim programlarının hedef, amaç ve kazanımları Rokeach Value Survey (RVS), Living Values Education Program (LVEP) ve MEB 2010/53 sayılı “İlk Ders” genelgesinde belirtilen değerler açıcından incelenmiştir. Nitel araştırma yaklaşımında gerçekleştirilen çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları doğrultusunda; 1994, 2002, 2006 ve 2013 okul öncesi eğitim programlarında; RVS, LVEP ve 2010/53 sayılı genelgede belirtilen değerlere yönelik farklı sayıda hedef, amaç ve kazanımın yer aldığı görülmüştür. MEB 1994 okul öncesi eğitim programında referans değerlere yönelik 8 hedef, 2002 programında 9 hedef, 2006 programında 11 amaç ve 2013 programında 19 kazanım belirlenmiştir. Hedef, amaç ve kazanımların daha çok sorumluluk, temizlik, kendini kontrol etme, sevgi, saygı, hoşgörü ve duyarlı olma gibi değerlere yönelik olduğu, buna karşın yardımseverlik, işbirliği, arkadaşlık, paylaşma ve dürüstlük gibi okul öncesi dönemde çocuklara kazandırılabilecek değerlere yönelik eğitim programlarında herhangi bir hedef, amaç ve kazanımın yer almadığı belirlenmiştir.

Keywords: