Abstract:

Eski Anadolu Türkçesi döneminde bir çok konuda eser kaleme alınmıştır. Bu dönemde yazılan Türkçe tıp kitaplarının sayısı da azımsanamayacak kadar çoktur. Bu eserlerin yazılmasındaki amaç hem hastalıklar için tedavi yöntemleri bulmak ve ilaçlar hazırlamak hem halkı bilgilendirmek hem de bu bilim alanı ile ilgilenen uzmanlar için bilgiler vermektir. Bu metinlerde hastalık ve organ adları, ilaçlar, tıp, tıp aletleri, sağlık ve anatomi ile ilgili bir çok terim bulunmaktadır. Bu terimler, dil (ses ve şekil bilgisi) bakımından Türkoloji sahasında, içerik ve konu bakımdan ise Tıp ve Tıp Tarihi, Deontoloji sahalarında uğraş veren araştırmacılara yol gösterebilecek niteliktedir. Dildeki genel sözcüklerin anlamı sözlüksüz hemen hemen anlaşılabilir fakat terimler için bunu söylemek zordur. Çünkü terimlerin anlamları hangi bilim dalı ile ilgili olduğuna ve sınırlarına göre genişleyebilir veya daralabilir. Bu sebeple Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmış tıp metinlerinde geçen her kelime, hem ses ve şekil hem de terminoloji bakımından ele alınıp işlendiği zaman sözcüğün gerçek kullanım amacı tespit edilebilir ve bu sözcükler daha işlevsel kullanılabilir. Bu çalışmada yazılış tarihi belli olmayan fakat ses ve şekil bilgisi ele alındığında Eski Anadolu Türkçesi döneminde yazıldığı varsayılan Muhammed bin El-Hasan Tabib'in kaleme aldığı İlm-i Tıbb adlı eserdeki bitki, hayvan, hastalık, organ ve ilaç/karışım adları üzerinde durulacaktır. Ayrıca bu terimlerin anlamları verilip metin içinde hangi varak ve satırda geçtiği de belirtilecektir.

Keywords: