Abstract:

Çağdaş eğitim modelleri göz önüne alındığında bilgiyi depolayan, ezberleyen değil; bilgiyi üreten, yorumlayan ve kullanabilen insan niteliklerine ulaşma hedeflenmektedir. Düşünme becerilerinin temele oturtulduğu bu yaklaşım, düşünme ve öğrenmenin aracı olan dili ve dil becerilerine yönelik araştırmaları da önemli kılmaktadır. Dil becerileri bireyin bilişsel-duyuşsal gelişiminde etkin bir role sahiptir. Bilindiği üzere her türlü öğrenme dil becerileri sayesinde gerçekleşmektedir. Bir sanat eğitimi süreci olan dil ve edebiyat öğretimi dersi bireyin dilsel becerilerinin yanı sıra düşünsel becerilerin bireye kazandırılmasında da uygun ortamlar sunar. Türkçe öğretimi bilgi üzerine temellendirilmiş bir ders değildir. Bilginin hedeflendiği, ezberlendiği, sınavlarla ölçüldüğü bir öğrenme alanı olarak değil okuma, dinleme, konuşma ve yazma gibi temel dil becerilerine yönelik kazanımların hedeflendiği bir öğrenme alanı olarak düşünülmelidir. Türkçe dersi; eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, iletişim kurma, problem çözme, araştırma, karar verme gibi temel becerileri, öğrenciye dil becerileri ile kazandırmayı hedeflemektedir. Bu sebeple Türkçe öğretiminde öğrenme ve öğretme ortamları, öğrencinin düşünme becerilerini geliştirecek ve düşüncelerini özgürce ifade etmelerini önceleyecek biçimde düzenlenmelidir. Okul türü öğrenme ortamında bunu sağlayacak en önemli kişi ise öğretmenlerdir. Anadili eğitiminin ailede başladığı, yakın çevre ve okul etkileşimi ile gelişerek devam ettiği göz önüne alındığında, öğretmenlerimizin sorumluluklarının ne denli önemli olduğu gözden kaçmamaktadır. Eğitim, insanda istendik davranışların planlı etkinliklerle gerçekleştirilmesi sürecidir. Bu etkinliklerin uygulanması ve elde edilecek başarı ise doğrudan öğretimin planlanması ve öğretmenin bu ilkelere göre hareket etmesine bağlıdır. Öğretmen, çocukların çok boyutlu düşünmelerini sağlamak için uygun strateji, yöntem ve teknikleri eğitim ortamında kullanmalıdır. Bu çalışmada, elde edilen veriler ışığında anadili öğretimi için bütünleştirici öğrenme-öğretme yaklaşımına uygun bir eğitim durumu örneği tasarlanmıştır. Anadili öğretimi için geliştirilen bu eğitim durumu örneğinin, Türkçe / dil ve edebiyat öğretimi alanı çalışmalarına katkılar sağlayabileceği gibi uygulamaya yönelik olmasıyla da sınıf öğretmenleri, Türkçe öğretmenleri ve Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerinin derslerine yansıtabilecekleri bir çalışma niteliğinde olduğu da düşünülmektedir.

Keywords: