Abstract:

Toplumların duyuş ve düşünüş özelliklerini yansıtan atasözleri, kültür ve değer aktarımında büyük görevler üstlenmektedir. Öğrencilere, atasözlerinin doğru ve yerinde kullanımının öğretilmesi, öğrencilerin kültürlerini tanımalarının sağlanması ve ana dili bilincinin geliştirilmesi; toplumsal değerlerimizin gelecek nesillere aktarılmasında büyük önem taşımaktadır. Öğrencilerin yazılı ve sözlü ürünlerle Türk ve dünya kültürünü tanımalarını sağlamak, Türkçe Dersi Öğretim Programı’nın genel amaçlarından birisidir. Bu program aracılığıyla topluma ait kültürel kodlar verilmeye çalışılmaktadır. Bununla birlikte bazı kültürel temel unsurlar ise örtük olarak öğrencilere aktarılmaktadır. Bu bağlamda kültürel özellikler eğitim ve öğretimin hemen hemen her aşamasında ilgi ve seviyeye göre yapılandırılarak verilmelidir. Atasözü ve deyimler kültür aktarımının yanında aynı zamanda ana dilinin yapısını da kavrattığı için ayrı bir öneme sahiptir. Bu çalışmada, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında kullanılması amacıyla hazırlanan ilk ve ortaokul Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan atasözlerinin sınıf seviyesi ve temalara göre dağılımı incelenmiştir. Çalışma, betimsel olup doküman incelemesiyle hazırlanmıştır. Araştırma sonuçları, Türkçe ders ve çalışma kitaplarındaki atasözlerinin yetersizliğini ve sınıf seviyelerine göre dağılımının raslantısallığını gözler önüne sermiştir. Buna göre, Türkçe derslerinde temel kaynak kabul edilen bu kitaplara alınacak metinlerin seçimine özen gösterilmeli, mümkün olduğunca programda belirtilen amaçlara uygun özelliklere sahip metinler seçilmeli, değerler eğitiminde önemli bir yeri olan atasözü ve deyimlerin kullanımına öncelik verilmelidir.

Keywords: