Abstract:

Doğru ve sağlıklı bir iletişimin gerçekleşmesinde önemli bir rol oynayan konuşma; amaç, dinleyiciyle ilişki ve biçim ögelerine göre çeşitli türlere ayrılır. Bu türlerden biri olan ikna edici konuşmada, kişinin herhangi bir konuda benimsediği görüşünü çeşitli düşünceyi geliştirme yollarına başvurarak savunması, inandırıcılığı sağlamaya çalışması ve ileri sürdüğü fikirlerin kabul edilebilir nitelikte olması gereklidir. Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarında bağdaşıklık ve tutarlılık durumlarını belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma grubunu, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü 3. sınıfta öğrenim gören 25 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarının ses kayıt cihazı ile kaydedilmesi ve bilgisayar ortamında yazıya aktarılmasıyla elde edilmiştir. Bu veriler, nicel ve nitel yollarla değerlendirilmiştir. Nicel değerlendirmede, konuşma metinlerindeki bağdaşıklık ve tutarlılık durumlarına yönelik sayısal veriler sunulmuş; nitel değerlendirmede ise metin oluşturmada yaşanan sorunlar, örneklerle açıklanmıştır. Nicel değerlendirmede, alan yazında kullanılan “Bağdaşıklık Düzeyi Değerlendirme Ölçeği” ile araştırmacılar tarafından geliştirilen “İkna Edici Konuşma Tutarlılık Değerlendirme Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre Türkçe öğretmeni adaylarının ikna edici hazırlıklı konuşmalarında en sık kullandıkları bağdaşıklık araçları sırasıyla bağlama ögeleri, gönderim, kelime bağdaşıklığı, eksiltili anlatım ve değiştirimdir. Öğretmen adaylarının hazırlıklı konuşmalarında tutarlılığı sağlamada 5 üzerinden 3,64 ortalama ile iyi düzeyde oldukları belirlenmiştir.

Keywords: