Abstract:

GİRİŞ: Sağlık çalışanlarının iş tanımlarının belirsizliği nedeniyle ortaya çıkan aşırı iş yükü, çoğu kez uzun süre çalışmalarını gerektirmektedir. Tüm bunların sonucunda uzayan mesai saatleri ile çalışanlar kendilerine ve ailelerine yeterli zaman ayıramamakta ve sonuç olarak işkoliklik ve stres davranışları ortaya çıkabilmektedir. Sağlık kurumlarında verilen hizmetin gereği olarak dinamik yapısı, acil ve ertelenemez oluşu, yapılan hatanın genellikle geriye dönüşünün olmaması, hizmet sunma ve işin gerçekleştirilmesinin birbirine bağlı olması gibi nedenlerden dolayı, sağlık çalışanları daha fazla işkoliklik ve stresle yüz yüze kalabilmektedirler. AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, sağlık çalışanları arasında işkoliklik ve stres arasındaki ilişkileri aynı zamanda işkoliklik ve stres düzeyinin cinsiyete, medeni duruma, yaş gruplarına ve yönetici pozisyonunu gibi değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılık gösterip göstermediğini ortaya koymaktır. YÖNTEM: Çalışmanın evrenini, İstanbul Sağlık Bilimleri Üniversitesi Şişli Hamidiye Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görev yapan 150 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak demografik bilgilere yönelik olarak hazırlanan anket sorularının yanısıra, Akın ve diğerleri (2013) tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan İşkoliklik Ölçeği  ve DASÖ’nün (Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği) kullanılmıştır. Anket, sağlık çalışanlarına 1-30 Nisan 2016 tarihleri arasında uygulanmıştır. SONUÇ: Yapılan korelasyon analizinde, sağlık çalışanlarının işkoliklik ve stres düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır (p<0,05 rho=,332). İşkoliklik açısından kadın ve erkek sağlık çalışanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Diğer taraftan, kadın ile erkek sağlık çalışanları arasında, stres düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık görülmüştür (p<0,05). Buna göre, kadınlar erkeklere göre daha stresli oldukları ortaya çıkmıştır. Bilindiği gibi, sağlık çalışanlarının büyük çoğunluğu kadınlardan oluşmaktadır. Sağlık hizmetlerinin kesintisiz olması, vardiyalı ve tatil/bayram günlerinde çalışma özellikle kadın çalışanlar üzerinde önemli bir stres oluşturduğu ile açıklanabilir. Öte yandan, kadınların annelik rolleri, ev sorumluluklarının da çalışma hayatı içinde erkeklere göre daha fazla stres kaynağı olabilmektedir. Yaş grupları arasında, stres düzeyleri bakımından istatistiksel açıdan anlamlı farklılıklar bulunmamıştır (p>0,05). Hastanedeki yönetici olan ile yöneticilik görevi olmayan sağlık çalışanları arasında işkoliklik açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0,05). Buna göre, hastanede yönetici pozisyonunda olmayan çalışanların, yönetici pozisyonu olan sağlık çalışanlara göre daha fazla işkolik olduğu ortaya çıkmıştır. 

Keywords: