Abstract:

Sosyo-ekonomik ve kültürel faktörlerin altında yer alan kültürün tüketici davranışlarındaki etkisi yadsınamaz düzeydedir. Kültür, İnsanların ve toplumların gelenekleri, görenekleri, inançları, alışkanlıkları deneyimleri, bilgi birikimleri, yaşam ve davranış biçimleri, düşünüş biçimleri gibi özelliklerinin bir yansıması olarak ifade edilebilir. Popüler kültür, “gündelik yaşamın bir kültürü olarak ifade edilebilmektedir. Popüler kültürün bilinen öğelerinden biri olan fal, ülkemizde de köklerini, halkın düşünce ve inanç sistemleri ile geleneklerinden alan (Örnek, 1977:126) ve halk arasında eskiden beri yaygın olarak inanılan, paylaşılan ve uygulanan bir batıl inanç pratiği olarak önemli bir yere sahiptir. “Fala inanma, falsız kalma” türü bir inanışla, eş, dost ortamlarında hoşça vakit geçirmek için bakılan keyif fallarından papatya falına ya da sahillerde, sokaklarda beliren çingenelerin baktığı fallardan her insanın gökyüzünde bir yıldızı olduğu ve bu yıldızla insan arasında yazgısal bir bağ olduğu inancından hareketle yıldız kaymasının o kişi için iyi veya kötü talihe işaret ettiğine inanılması (Erginer, 2003) gibi pratiklere kadar tüm uygulamalar toplumumuzda fala ilişkin yaygın ve yerleşik bir inanç ve uygulamanın varlığına işaret eder. İnsanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olan fal (Scognamillo ve Arslan, 1999), biçim ve işlev açısından farklılıklar göstermiş olsa da ilkel, antik ya da uygar hemen her toplumda ihtiyaç duyulan ve varlığını sürdüren bir uygulamadır (Erdoğan, 2008). İnsanlar bu tür kişilere ulaşmak için şehir bile değiştirebilmektedirler. Bu çalışmayla fal kafelere giden müşterilerin profilleri, tüketim tarz ve nedenleri ortaya çıkartılmaya çalışılacaktır. Konuyla alakalı çok fazla çalışma olmaması dolayısıyla keşifsel bir çalışma olarak tasarlanan bu çalışmada sınırlı literatüre dayalı olarak hazırlanan görüşme sorularıyla yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Katılımcıların, demografik özelliklerinin yanı sıra farklı fal türleriyle ilgili tüketici deneyimleri de betimlenmeye çalışılacaktır. Giderek daha yaygın bir şekilde ve şubeleşerek yükselen bu tür kafe-mekanlarına giden müşteri profilinin ortaya çıkarılması pazarlama faaliyetlerinde bu segmentin tanımlanabilmesi açısından önem taşımaktadır.

Keywords: