Abstract:

Bu çalışma intiharın yeni medyada nasıl sunulduğunu tespit edip gazetecilik etik ilkeleri bağlamında tartışmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda Türkiye’de yayın yapan tirajıyüksek 3 ulusal gazetede (Hürriyet, Milliyet ve Sabah) yer alan 2015 yılına ait 276 haber içerik analizine tabii tutulmuştur. 13 ana ve 152 yan kategoride değerlendirilen haberlerin çoğunun (%65)  doğrudan “intihar” temalı olduğu belirlenmiştir. Diğer haberler, “intihar teşebbüsü” ve “intihar şüphesi” temalıdır. Haberlerin %31.5’inin kaynağı belirsizdir. %70.7’sinin anlatım dili “duygusal/dramatik”, %8.7’sinin ise “magazinel”dir. Üslup bakımından haberlerde %27.4 ile “endişelendirici/kaygı uyandırıcı” üslup, %23.6 ile “panik uyandırıcı/sansasyonel üslup” kullanılmıştır. İntihar haberlerinde görsel kullanımının etik olmadığı vurgusuna rağmen 276 haberin 256’sında toplam 437 görsel malzeme kullanılmıştır. Bunların 42’si video görüntüsüdür. Görsel malzemelerin %85.1’i (f=372) “gerçek olay/kişi görüntüsü”dür. Görsellerin %46.3’ünde “eylem yapan kişinin buzlanmamış görüntüsü” yer almaktadır. Bu oranın %17.3’ü ise doğrudan eylem gününde çekilen fotoğraftır. Haberlerin %91.7 gibi büyük çoğunluğunda intihar şekli verilmiştir. İntihar şeklinin verilmesinin etik açıdan sakıncalı olduğu göz önünde bulundurulursa ulusal basının sorunlu bir anlayışı benimsediği söylenebilir. Sonuç olarak bu çalışma ile halen erişime açık bulunan intihar haberlerinin teşhir amaçlı kullanıldığı görülmektedir. Çalışma intiharı önlemek isteyen bakanlıklar, dernekler, vakıflar gibi sosyal sorumluluk kurumlarına veri sağlamıştır. Bu konuda medyanın duyarlılığını arttırmak bağlamında acilen adımlar atılması gerekmektedir.

Keywords: