Abstract:

Hıristiyanlar için önemli objelerden biri olan ve Bizans Dönemi’nde çeşitli şekillerde kullanılan madeni haçlar arasında röliker, takdis, tören, pandantif ve polykandilion haçlar sayılabilir. Bu makalede Malatya Arkeoloji Müzesi deposunda pandantif ve polykandilion haçı olarak kullanılan 27 eser incelenmiştir. Satın alma ve bağış yoluyla müzeye kazandırılan bu haçların tümü günümüze sağlam bir şekilde ulaşmıştır. Söz konusu eserlerin ölçüleri alınmış ve fotoğraflanmıştır. Ardından bilimsel değerlendirme için ayrıntılı olarak incelenmiş ve benzer örneklerle karşılaştırma yapılmıştır. Müze koleksiyonlarında karşımıza en sık çıkan haç grubu pandantif haçlardır. Eserler Latin ve Yunan haçı biçimindedir. Bronz, gümüş ve bakır malzemeli haçların tümü döküm tekniğinde üretilmiştir. Haçların yüzeyinde geometrik ve figürlü süsmeler kazıma ve kabartma teknikleriyle yapılmıştır. Bazı haçlar ise bezemesiz bırakılmıştır. Eserlerin tümü günümüze sağlam bir şekilde ulaşmıştır. Makalede Malatya Arkeoloji müzesinin deposunda korunan Erken ve Orta Bizans dönemine tarihlendirilen madeni haçlardan bir grubu incelenerek Malatya ili özelinde bölgede kullanılmış madeni haçların özellikleri ve haç formları bilim dünyasına tanıtılmaya çalışılmıştır. Makalemize konu olan eserlerin daha önce herhangi bir çalışmaya konu olmaması bu eserlerin bilim dünyasına tanıtılması bakımından önem arz etmektedir.

Keywords: