Abstract:

Bu çalışmanın amacı ortaokul ders kitaplarında yer alan sosyal değerlerin incelenmesidir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan durum çalışması kullanılmıştır. Bu çalışmanın veri toplama sürecinde nitel veri toplama tekniklerinden doküman incelemesi yöntemi tercih edilmiştir. Bu bağlamda bu çalışmada veri toplama sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmenlere elektronik doküman sağlayan www.eba.gov.tr sitesinde yer verilen matematik ders kitapları incelenmiştir. Ders kitaplarında yer alan sosyal değerlerin analiz edilmesinde nitel veri analiz tekniklerinden betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmada kullanılacak sosyal değerlerin belirlenmesinde literatürde yer alan sosyal değerlere ait sınıflandırmalardan (Haydon, 2006; Nelson, 1974; Rokeach, 1973; Schwartz, 1992; Spranger, 1928; Sennett, 2003; Tillman, 2000) bir çatı oluşturulmuştur. Bu araştırmanın çatısı; sevgi, saygı, sorumluluk, yardımlaşma, hoşgörü, iyilikseverlik, evrenselcilik ve nezaket sosyal değerlerinden oluşmaktadır. Çalışma sonucında; en fazla sosyal değere yedinci sınıf ders kitabında yer verilirken, en az sosyal değere ise altıncı sınıf ders kitabında yer verilmiştir. Ders kitapları genel olarak değerlendirildiğinde ise; ders kitaplarında en fazla sorumluluk değerine yer verilirken, en az hoşgörü değerine yer verilmiştir. Ayrıca sekizinci sınıf ders kitabı hariç diğer kitaplarda; en fazla sosyal değere Sayılar ve İşlemler öğrenme alanında yer verilmektedir.

Keywords: