Abstract:

Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve ders kitabı, sosyal hayatın çeşitli alanlarında ve toplumsal yaşamı düzenleme noktasında sosyoloji disipliniyle birlikte çalışır. Bu ilişkiden hareketle yapılan bu çalışmada sosyal bilgiler dersi öğretim programı ve ders kitaplarının içeriğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanmış olan ortaokul düzeyindeki sosyal bilgiler dersi ders kitapları incelenerek gerçekleştirilmiştir. Araştırma, doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler betimsel bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında öğretim programı ve ders kitabı analiz edilirken ele alınan sosyoloji konularının başlıkları İnsan ve Toplum, Toplumsal Gruplar, Toplumsal Bir Kurum Olarak Aile, Toplumsal Bir Kurum Olarak Hukuk, Toplumsal Değişme, Toplumsal Bir Kurum Olarak Sosyoloji, Toplumsal Hareketlilik, Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik, Etnik Sosyoloji, Küreselleşme ve Toplumsal Etkileri, Siyaset, Kültür ve Medeniyet olarak belirlenmiştir. Çalışmada, “Birey ve Toplum” öğrenme alanında sosyoloji disiplininin içeriğine geniş bir şekilde yer verilirken, özellikle “İnsanlar, Yerler ve Çevreler”, “Bilim, Teknoloji ve Toplum” ve “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanlarında sosyoloji disiplini ile ilgili içeriklerin eksik olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca, kavramlar, beceriler ve değerler açısından yapılan inceleme, özellikle kavramlar açısından zengin verilere ulaşıldığını göstermektedir. Çalışmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, sosyal bilgiler dersi öğretim programında ve ders kitaplarında, sosyoloji disiplini ile ilgili kavramların tüm öğrenme alanlarında ve farklı sınıf düzeylerinde eşit bir şekilde sunulması gerektiği yönünde önerilerde bulunmuştur.

Keywords: