Özet:

Günümüzde üretimin en önemli faktörü olan insan, teknolojik gelişmelere paralel olarak, işyerlerinde çeşitli problemlerle karşılaşmaktadır. Bu problemler önce insan sağlığına, sonra işletmeye ait her türlü ürüne yönelik tehditler oluşturmaktadır. Çalışanların sağlık ve güvenliğinin korunması toplumun bütünü açısından önem arz etmektedir. İşyerlerinde işin yürütümü sırasında özellikle elle taşıma sırasında doğan olumsuz koşullardan işgöreni korumak, üretimin devamını, işletmenin güvenliğini sağlamak ve verimliliğini arttırmak için yapılan çalışmaları kapsayan iş sağlığı ve güvenliği konusu, gündeme geldiği günden bu yana sürekli olarak özellikle ülkenin lokomotifi konumunda olan tekstil ve otomotiv sektörleri için gelişim göstermiştir. Çünkü yaşam hakkı ile çalışma koşulları ve bununla bağlantılı olarak iş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatının öncelikli konularından biri olmuştur. Teknolojik gelişime paralel olarak, insana duyulan gereksinim azalır görünmesine rağmen, insanın yaptığı işin niteliğinde bir artış söz konusu olmaktadır. Farklı bir ifade ile insan üretim içerisinde daha yetenekli, becerili ve bilgili olmak durumundadır. Bu ilişkilerden dolayı endüstriyel gelişme düzeyi yükseldikçe sistem, insan özelliklerinin daha nicelikli bilinmesini ve bu özelliklere göre tasarımlanmasını zorunlu kılmaktadır. Aksi halde bir yandan yetenekleri dışında zorlanan insan, meslek hastalıkları ve kazalarının artışına neden olurken, diğer yandan sistemden beklenen iş başarısına ulaşılamamaktadır. Teknolojik gelişmelerle birlikte üretim aşamasında işletmelerde kullanılan makinelerin artmış olması ve otomasyonlaşmaya rağmen birçok iş kolunda el ile yük taşıma, itme, çekme ve kaldırma işleri devam etmektedir. Gerekli sağlık ve güvenlik önlemi alınmadan yapılan bu çalışmalar ise, çalışanların meslek hastalığına yakalanmasına ve iş kazalarında ise artışa neden olmaktadır. Yapılan bu çalışmanın amacı, iş sağlığı ve güvenliği açısından elle taşıma işleri kapsamında değerlendirilmesi gereken risk faktörlerini inceleyerek, alınması gereken önlemlerin belirlenmesidir. 2014-2015 yıllarında faal durumda olan bir tekstil ve bir otomotiv işletmesindeki elle taşıma işleri bu çalışma kapsamında incelenerek, elle taşıma işlerinin değerlendirilmesi yapılmış ve riski en aza indirmek için aldıkları önlemler değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, elle taşıma işleri sanayide azaltılmak istenen işlerden biridir. Bu işlerin azaltılabilmesi için yeterli önlemlerin alınması gerekmektedir. Alınan bu önlemler sayesinde işletmelerde kas iskelet sistemi hastalıklarına yakalanma oranının da azalacağı aşikârdır.

Anahtar Kelimeler: