Abstract:

Lazarus ve Folkman’ın Transaksiyonel Stres ve Başa Çıkma modeli, başa çıkmada çevre-birey etkileşiminin önemini vurgulamıştır. Bu eksende Moos tarafından geliştirilen Başa Çıkma Tepkileri Ölçeği Yetişkin formu (BTÖ-Y), yaklaşma ve kaçıngan başa çıkma yaklaşımlarına ait dörder alt boyuta sahiptir. Bu araştırmada BTÖ- Y’nin psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yaşları 17-48 arasında değişen 400 üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Örneklemdeki 250 katılımcıda, ölçeğin geçerliği için açımlayıcı faktör analizi (AFA) yürütülmüş ve Stresle Başa Çıkma Tarzları Ölçeği (SBTÖ), Kontrol Odağı Ölçeği (KOÖ) ve Eysenck Kişilik Envanteri (EKE) ile korelasyonları hesaplanmıştır. Örneklemdeki 150 katılımcıda ise AFA sonucu elde edilen faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi (DFA) ile sınanmıştır. Analiz sonuçları, BTÖ-Y’nin yaklaşma alt boyutlarının alfa katsayılarının .60-.70 arasında kaçıngan alt boyutlarına ait alfa katsayılarının ise .53-.68 arasında olduğunu göstermiştir. Geçerlik bakımından ise, BTÖ-Y ve çoğu SBTÖ alt testi, BTÖ-Y’nin kaçınma ve KOÖ puanları ve BTÖ-Y ile EKE puanları arasında belirgin korelasyonlar olduğu görülmüştür. DFA, EFA ile elde edilen yapı için iyi uyum iyiliği değerleri ortaya koymuştur. Bulgular, BTÖ-Y’nin geçerliği ve güvenirliği için kabul edilebilir kanıtlar sağladığını göstermektedir.

Keywords: