Abstract:

Bir toplumu etkileyen belirgin olayların sinemada yer aldığı bilinmektedir. Bu durum Kurtuluş Savaşı konuları için de geçerli olmuş, hem Türk edebiyatında hem de sinemada özgün bir yer edinmiştir. Tarihsel filmlerin amacının gerçeğe yaklaşarak kolektif belleği şekillendiren filmi yaratmak, bilinci aktarım sürecinde gerçeği değiştirmeden yansıtmak ya da gerçeği bozmadan yorumlamak yönünde olduğu söylenebilir. Bu açıdan filmlerin tanıtım vitrini konumda olan afişleri de görsel sanatların kesişim noktasında yer almaktadır. Sinema kültürünün önemli ögeleri arasında yer alan afiş içeriğinde var olan temel göstergeler, insanların belleklerinde derin izler bırakır. Bu nedenle, afişlerde bulunan sembolik aktarım formları oldukça etkilidir ve toplumun kolektif anlamda bilinçaltına işlemektedir. Çalışmanın kapsamı 1950-1960 dönemi olarak belirlenirken, diğer yandan Türk edebiyatının sinemayla olan bağına değinilmiştir. Edebiyat, tarih, sinema ve afiş ekseninde ilerleyen bu çalışmanın ana odağını film afişleri oluşturmaktadır. Çalışmanın amacı, Kurtuluş Savaşı tarihi film afişleriyle oluşturulan toplumsal görsel bilincin ulusal bilinç ekseninde şekillenmesinde önemli rol üstlenen görsel göstergeleri ortaya çıkarmak ve irdelemektir. 1950-1960 döneminde yapılmış olan tarihi filmler arasından ulaşılabilen ve izlenebilen filmlerden iki film seçilmiş ve bu filmlerin afişlerinin göstergebilimsel yaklaşım üzerinden genel bir yorumlaması yapılmıştır. 1950-1960 döneminde yer alan İstiklal Harbi/Ruhların Mucizesi (1954) ve Kalpaklılar (1959) tarihi film afişleri incelenmiştir.

Keywords: