Görüntüleme
13
İndirme
6
Ali Ufkî Bey (Albert Bobowski), başta müzik ve kutsal kitap tercümesi olmak üzere birçok konuda Türkleri tanıtan ve Avrupalılara yol gösteren eserler kaleme almıştır. Yazarın sözlük-gramer kitapları da bunlardandır. Çalışmamızın esasını teşkil eden Grammatica Turcico-Latina, Ali Ufkî Bey’in 1666 yılında İstanbul'da Latince kaleme aldığı bir Osmanlı Türkçesi grameridir. Eserde; Kitab-ı Mukaddes'ten bölümler, kehanetler, hikâye ve efsaneler, mezmurlar gibi daha çok kültürel alanları kapsayan önemli veriler tespit edilmiştir. Türkçeyle ilgili gramer malzemesi bir kenara bırakılırsa en dikkat çekici nokta, notalarıyla beraber gösterilmiş biri Türkü, diğeri Varsağı formatında hazırlanmış Türk ezgileridir. Ali Ufkî Bey'in Türk musikisine olan ilgisi ve yeteneği bilinmekle beraber bir gramer kitabında notalı müzik parçalarına yer vermesi oldukça ilgi çekicidir. Bu ezgilerin yanında, dünyanın geçiciliğinin anlatıldığı bir beyit ve şair Usûlî'nin gazeline hemşehrisi Vardarlı Agehî'nin yaptığı bir tahmis de yer almaktadır. Bu yazıda, Ali Ufkî Bey'in Türk ezgileri olarak adlandırdığı malzeme üzerinde durulmuş, notalarıyla beraber kaydedilen Türkü ve varsağının yazarın müzikle ilgili meşhur eseri Mecmua-yı Sāz u Söz'de geçtiği tespit edilmiş, beyit ve tahmis örneğinin ise diğer çalışmalarında yer almadığı fark edilmiştir. Öncelikle bu iki notalı parça yazma nüshanın son üç varağında yer almaktadır. Dolayısıyla Ali Ufkî Bey, Türkçenin ses, şekil ve cümle özelliklerini anlatmayı bitirdikten sonra bu metinleri eklemiştir. Türkü ve Varsağının notalı gösterimlerinin Mecmua-yı Sāz u Söz'deki notalamayla aynı olması ve kullanılan yazı şeklinin birbirine çok benzemesi bu Türk ezgilerinin Ali Ufkî Bey tarafından tekrar kaleme alındığı noktasında hiçbir şüpheye yer bırakmamaktadır. Birkaç yardımcı eylem dışında metinlerin aynı olduğunun da altını çizmek gerekir. Yukarıda sözü edilen müzik parçalarının geçtiği varaklar ve kullanım özellikleri ele alınarak Ali Ufkî Bey'in Türk ezgileri karşılığı verdiği parçaları gramer kitabına müsvedde kullanımı ya da karalama yapma amacıyla eklediği yönünde bir sonuca ulaşılmıştır.
Mr. Ali Ufkî (Albert Bobowski) has made works that introduce the Turks and guide Europeans on many topics, primarily music and sacred book translation. The writer’s vocabulary-gramer books are among them. The Grammatica Turcico-Latina, which forms the foundation of our work, is an Ottoman Turkish grammar that Mr. Ali Ufkî in 1666 received in Latin in Istanbul. In the work; the Book of the Majesty has been identified important data covering more cultural spheres, such as sections, prophecies, stories and legends, mosquitoes. If the grammatical material relating to Turkish is left off, the most remarkable point, one shown with the notes is Turkish, the other is the Turkish edges prepared in the Varsağı format. It is very interesting that Mr. Ali Ufkî is aware of his interest and talent in Turkish music, and it is very interesting that he places noted music pieces in a grammatical book. In addition to this, there is an estimate of the world’s transition of a beeth and poet Usulî’s gazeline sister Vardarlı Agehî made. In this article, the material that Ali Ufkî Mr. calls Turkish ezgiles is focused on, with his notes recorded Turku and his existence was found that the author's famous work about music was passed through Mecmua-yi Sāz u Söz, and the examples of Beyit and Tahmis were not included in other works. First of all, these two notes are in the last three pieces of the scripture. Therefore, Mr. Ali Ufkî, after completing the description of the Turkish voice, shape and phrase characteristics, added these texts. The fact that the notary exhibitions of Turku and Varsağ are the same as the notary in Mecmua-yi Sāz u Söz and the use of the form of writing is very similar to each other does not leave any doubt in the point that these Turkish exhibitions are re-called by Ali Ufkî Mr. It is also necessary to draw the gold that the texts are the same in addition to a few helpful actions. The above-mentioned music pieces have been discussed and the characteristics of use that Ali Ufkî Mr. has added to the grammatical book the pieces that the Turkish arguments are paid for with the purpose of using or carving.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
