Özet:

Türkiye’de ilahiyat fakülteleri felsefe ve din bilimleri bölümlerinde okutulan din sosyolojisi, din psikolojisi, dinler tarihi, din eğitimi vb. dersler, ilgili bilim dallarının bir alt dalı olarak konumlanmaktadır. Örneğin din sosyolojisi, hem genel sosyoloji ve metodolojiye (nesnellik) hem de ilahiyat alanına (normatiflik) bağlı bir disiplindir. Bu ikili durum birtakım sorunlara yol açmaktadır. Birincisi, bu öğrencilerin lisans düzeyinde ana disiplinlerin kuramsal ve metodolojik eğitimini yeterli düzeyde alamayışıdır. İkinci sorun ise öğrenci ya da araştırmacı rolünde ortaya çıkmaktadır. Lisansüstü eğitim, bu rolün kazanıldığı ve pratik edildiği süreçle ilişkilidir. Bu süreçte temel ilgi alanı da yöntem bilgisidir. Sosyal bilimlerde yöntem tartışmalarının doğası gereği, doğa bilimlerine bağımlılıktan kaynaklanan ikircikli bir yapısı vardır. Genelde bu, iki epistemolojiye dayanır: Pozitivist paradigma ve uzantısı nicel yöntem ile anlayıcı/yorumcu kuram ve buna dayalı nitel yöntem. Bu çalışmanın temel problemi, ana hatlarıyla ele alınan sosyal bilimlerde yöntembilimsel uygulamaların ilahiyat fakülteleri öğrencilerinin sosyal bilimler enstitüleri bünyesinde yaptıkları lisansüstü eğitim çalışmalarında nasıl bir karşılık bulduğu ve burada yapılan tezlerde karşılaşılan bazı yöntemsel sorunların ne olduğu ile ilgilidir. Bu çalışmada, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi mezunu öğrencilerinin Sosyal Bilimler Enstitüsü bünyesinde din sosyoloji alanında yapmış olduğu tezlerden hareketle, nicel-nitel araştırma modellerinin uygulanması ve objektif-normatif bakış açılarının uzlaştırılmasına/aşılmasına yönelik bulguların tartışılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: