Abstract:

Devletler bilimde, sanatta, ticarette ve siyasette güçlü oldukları ölçüde dilleri de güçlü ve talep edilir olmaktadır. Türkçenin yabancı dil olarak talep edilir olması da Türklerin tarih sahnesinde gösterdikleri başarıyla doğru orantılı bir seyir izlemiştir. Bu çerçevede Divanu Lügati’t-Türk başta olmak üzere Türkçenin öğretimi hususunda Türklerin devlet kurdukları farklı coğrafyalarda birçok kaynak eser hazırlanmıştır. Bu eserlerin bir kısmı hakkında incelemeler yapılmakla birlikte birçoğu da henüz gün yüzüne çıkarılmış değildir. Hâlbuki bir dilin yabancı dil olarak öğretiminin sistemli bir yapıya kavuşturulması için tarihî seyirde ortaya konulan eserlerin dil öğretimi çerçevesinde tetkikine ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, Hicrî 1326’da, Afganistan’da Muhammed Nazif’in Sarf-ı Türkî adlı kitabı, yöntem ve teknik ve ilkeler bağlamında incelenmiştir. Kitapta, yazarın esas itibarıyla dil bilgisi çeviri yöntemini kullandığı söylenebilir. Soru-cevap tekniği yanında, tümevarım, tümdengelim yöntemleri de yazarın tercihleri arasındadır. Farsça-Türkçe hazırlanan kitapta, dil bilgisi kuralları Farsça açıklanmış ve örnekler Farsça–Türkçe olarak verilmiştir. Kitabın sonunda yazar, fiillerin bütün zamanlara göre çekimini tablo hâlinde göstermiştir.

Keywords: